Ochrona społeczeństwa
Humanitarne i praworządne traktowanie osób pozbawionych wolności
Resocjalizacja skazanych

Zakład Karny w Wojkowicach jest zakładem karnym typu półotwartego dla odbywających karę po raz pierwszy z oddziałami:
- aresztu śledczego;
- zakładu karnego typu zamkniętego dla odbywających karę po raz pierwszy;
- zakładu karnego typu zamkniętego dla młodocianych;
- zakładu karnego typu zamkniętego dla recydywistów penitencjarnych;
- zakładu karnego typu półotwartego dla młodocianych;
- zakładu karnego typu półotwartego (z oddziałem terapeutyczny dla skazanych uzależnionych od alkoholu);
- zakładu karnego typu otwartego dla odbywających karę po raz pierwszy;
- zakładu karnego typu otwartego dla młodocianych.
W skład jednostki wchodzi również oddział zewnętrzny w Ciągowicach  typu półotwartego dla odbywających karę po raz pierwszy.
Zakład Karny w Wojkowicach posiada łączną pojemność 1313 miejsc.
W ramach działającego w jednostce oddziału terapeutycznego prowadzona jest terapia dla uzależnionych od alkoholu mężczyzn. Rocznie jest nią obejmowanych ok. 130 pacjentów. Standardowy czas pobytu w oddziale wynosi 12 tygodni.
Na terenie zakładu karnego działa również Centrum Kształcenia Ustawicznego. CKU w Wojkowicach jest publiczną placówką oświatową kształcącą osoby dorosłe. Słuchacze placówki mają możliwość uzyskania wykształcenia: średniego, zawodowego lub gimnazjalnego. CKU jest ośrodkiem egzaminacyjnym w zawodach: elektryk, elektromechanik, ślusarz, mechanik - monter maszyn i urządzeń.
W Zakładzie Karnym w Wojkowicach od 2018 roku funkcjonuje Zespół Terenowy Systemu Dozoru Elektronicznego. Wykonuje on swoje zadania na terenie województwa śląskiego, małopolskiego, świętokrzyskiego i opolskiego. 
Jednostka usytuowana jest w centrum Wojkowic, a podlega Okręgowemu Inspektoratowi Służby Więziennej w Krakowie.

Początki zakładu karnego mają swoją historię w latach okupacji niemieckiej. Na terenie obecnego zakładu półotwartego hitlerowcy wznieśli budynki będące obozem jenieckim dla aliantów. W obozie osadzani byli głównie angielscy lotnicy.
Po wyzwoleniu Śląska i Zagłębia infrastruktura wykorzystywana była jako obóz jeniecki dla wojsk niemieckich. W 1953 roku obóz przejęło Ludowe Wojsko Polskie, które ulokowało tu 26 Batalion Zastępczej Służby Wojskowej, należący do Wojskowego Korpusu Górniczego. W Batalionie służyli żołnierze o niepewnej orientacji politycznej, dzieci kułaków, przedwojennej inteligencji, osób podejrzanych o utrzymywanie kontaktów z prawicowym podziemiem i byłą AK. Przymusowo wcieleni do Batalionu odbywali służbę pracując w pobliskich kopalniach węgla kamiennego. Tą karną jednostkę wojskową zlikwidowano w 1959 roku na fali zmian i reform podejmowanych przez ówczesne władze po wydarzeniach z października 1956 roku. Następnie jednostka została podporządkowana Ministerstwu Sprawiedliwości, które utworzyło tu Ośrodek Pracy Więźniów. Karę odbywali w nim głównie skazani młodociani i dorośli przeznaczeni do kształtowania środowiska młodocianych.
Zakład karny działał w oparciu o budynki wybudowane przez Niemców. Rozbudowa zakładu nastąpiła dopiero w 1977 roku. Do użytku oddano dwa piętrowe pawilony z przeznaczeniem dla skazanych, którzy dokonali przestępstw nieumyślnych. W założeniach były to budynki prowizoryczne, przeznaczone na około 10 lat eksploatacji. Swoją rolę, mimo braku modernizacji, spełniały kolejno do 2013 i 2014 r. Obiekty te zostały wyburzone pod koniec 2014. W 1990 roku zakład otrzymał status jednostki dla pierwszy raz karanych sądownie, bez uwzględnienia ich wieku i rodzaju popełnionego przestępstwa. Od stycznia 1996 roku jednostka była zakładem typu półotwartego z oddziałem otwartym dla skazanych pierwszy raz karanych.
Modernizację zakładu podjęto w 2004 roku, prowadząc prace modernizacyjne nad kanalizacją, mediami, ogrzewaniem. W lutym 2005 roku oddano do użytku oddział terapeutyczny dla skazanych uzależnionych od alkoholu. Jednocześnie na terenie wykorzystywanym do treningu psów służbowych rozpoczęto budowę oddziału dla tymczasowo aresztowanych. Obiekt uruchomiono w sierpniu 2006 r.
W ramach planu pozyskiwania miejsc dla skazanych, w 2009 roku oddano oddział mieszkalny przeznaczony na 211 osadzonych. Kolejno, w 2013 oraz w 2014 r oddano następne dwa pawilony mieszkalne, powstałe w miejsce wyburzonych budynków. W październiku 2016 r oddano do użytku oddział zewnętrzny w Ciągowicach. Oddział powstał na terenie dawnej jednostki wojskowej w Ciągowicach (gmina Łazy), ale teren administracyjnie należy do gminy Poręba. Jednostka zajmuje teren 2,8 ha. Obecnie w jej skład wchodzą dwa budynki penitencjarne o pojemności 275 miejsc oraz budynek administracyjny.

Oprac. mjr Joanna Korczyńska