Ochrona społeczeństwa
Humanitarne i praworządne traktowanie osób pozbawionych wolności
Resocjalizacja skazanych

HISTORIA

 

            Zakład Karny w Opolu Lubelskim został utworzony Zarządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 2 lipca 2008 roku. Pierwsze zamierzenia dotyczące budowy nowej jednostki penitencjarnej w województwie lubelskim datują się na rok 2003. Za akceptacją władz resortu sprawiedliwości dyrektor okręgowy Służby Więziennej w Lublinie ppłk Jerzy Nikołajew podjął działania mające na celu znalezienie odpowiedniej lokalizacji pod budowę więzienia. Najkorzystniejszą ofertę złożyły władze samorządowe Opola Lubelskiego, które przekazały więziennictwu nieodpłatnie 5,6 ha terenu położonego na obrzeżach miasta  w okolicach ul. Kwiatowej.

            Cały proces inwestycyjny, od znalezienia lokalizacji i opracowania koncepcji budowy, poprzez dokumentację techniczną, procedury przetargowe, wybór wykonawcy i nadzór nad wykonawstwem, do rozliczenia inwestycji, był prowadzony przez Okręgowy Inspektorat Służby Więziennej w Lublinie.

            Budowa, z uwagi na duży zakres prac, jak również ich specyfikę, wymagała od wykonawcy firmy Budimex Dromex SA znacznego zaangażowania osób prowadzących roboty. W Opolu Lubelskim powstały na wskroś nowoczesne i funkcjonalne obiekty, solidnie wykonane, z zastosowaniem dobrych jakościowo materiałów i urządzeń.

 

PRZEZNACZENIE I POJEMNOŚĆ

 

            Jednostka jest zakładem typu zamkniętego dla mężczyzn odbywających karę pozbawienia wolności po raz pierwszy oraz młodocianych z dwoma wydzielonymi oddziałami dla tymczasowo aresztowanych oraz (od dnia 10 października 2016r.) z wydzielonym oddziałem zakładu typu półotwartego dla mężczyzn odbywających karę pozbawienia wolności po raz pierwszy (wyłącznie skazani przebywający w jednostce w związku z realizacją umowy o zatrudnienie zewnętrzne). Pojemność jednostki wynosi 627 miejsca zakwaterowania. Oficjalne otwarcie zakładu nastąpiło w dniu 5 października 2009 roku. Od dnia 12 października rozpoczęto zasiedlanie pawilonów mieszkalnych.

 

INFRASTRUKTURA i ZABEZPIECZENIA TECHNICZNO- OCHRONNE

 

    Zakład Karny w Opolu Lubelskim jest jedną z najnowocześniejszych jednostek penitencjarnych w Europie. Przesądzają o tym zastosowane rozwiązania techniczne, technologiczne i funkcjonalne. Jako zakład karny zamknięty posiada najwyższy stopień zabezpieczeń techniczno – ochronnych. Jednostka zlokalizowana jest na peryferiach miasta i zajmuje teren o powierzchni 5.6 ha. Uzyskana pojemność 627 miejsc zakwaterowania lokuje zakład pod względem wielkości na piątym miejscu w okręgu lubelskim. Pod względem funkcjonalnym zakład podzielono na cztery rejony: zakwaterowania osadzonych, administracyjno ochronny, techniczny i gospodarczy.

Kompleks składa się z 9 budynków, których łączna powierzchnia wynosi niemal 15.244 m².

     Nowością na skalę krajową w momencie rozpoczęcia funkcjonowania jednostki były zabezpieczenia techniczno – ochronne, które nie przewidują posterunków uzbrojonych w linii muru ochronnego. Jednostkę wyposażono w najnowocześniejsze rozwiązania w zakresie elektronicznego zabezpieczenia. W systemie zastosowano bariery mikrofalowe, czujniki wibracyjne i ciśnieniowy system GPS Plus. Rozbudowany monitoring obejmuje przeszło 400 kamer wewnętrznych i zewnętrznych, w tym kamery obrotowe oraz czujniki wykrywania telefonów komórkowych.

    Rejestracja zdarzeń alarmowych następuje w punkcie dowodzenia zlokalizowanym w wartowni, sterującego przejściami i ich blokadą, oświetleniem zewnętrznym i w poszczególnych budynkach. Wszystkie systemy są zintegrowane i kompatybilne w stopniu dotychczas niespotykanymi w polskich jednostkach. Całość obszaru otoczono murem ochronnym o wysokości 7 metrów.

 

ODDZIAŁ TERAPEUTYCZNY

 

            Od momentu utworzenia Zakładu Karnego w Opolu Lubelskim w jednostce funkcjonuje oddział terapeutyczny dla osadzonych uzależnionych od alkoholu. Początkowo pojemność oddziału wynosiła 32 miejsca zakwaterowania, a kadrę stanowiło 4 funkcjonariuszy, realizujących program terapeutyczny.

            W 2011 roku program oddziału terapeutycznego wziął udział w konkursie, organizowanym przez Biuro Penitencjarne Centralnego Zarządu Służby Więziennej i został umieszczony na liście programów rekomendowanych. Program terapeutyczny opiera się na założeniach terapii behawioralno-poznawczej, ze szczególnym uwzględnienie Terapii Motywującej oraz Transteoretycznego Modelu ZmiaN. W 2014 roku administracja Zakładu Karnego w Opolu Lubelskim korzystając ze zdobytego doświadczenia podjęła działania, mające na celu powiększenie pojemności oddziału. Działania te spotkały się z pozytywnym odzewem i od grudnia 2014 roku pojemność oddziału terapeutycznego wynosi 52 miejsca zakwaterowania. Czyni to oddział terapeutyczny w Zakładzie Karnym w Opolu Lubelskim jednym z największych oddziałów o podobnym profilu działania w Polsce. Opiekę terapeutyczna, psychologiczną i wychowawczą nad klientami oddziału sprawuje aktualnie 7 funkcjonariuszy, obejmujących stanowiska kierownika, psychologów, inspektorów ds. terapii i wychowawcy.

CENTRUM KSZTAŁCENIA USTAWICZNEGO

          Z dniem 01 października 2009 roku Minister Sprawiedliwości Andrzej Czuma powołał Zespół Szkół dla Dorosłych przy Zakładzie Karnym w Opolu Lubelskim. Następnie na mocy zarządzenia nr 121/2012 Ministra Sprawiedliwości z dnia 11 lipca 2012 roku Zespół Szkół dla Dorosłych został przekształcony w Centrum Kształcenia Ustawicznego.

            Pierwsze zajęcia rozpoczęły się 01 lutego 2010 roku. Naukę rozpoczęło 40 uczniów, których uczyło 5 nauczycieli. Obecnie kadra pedagogiczna liczy 16 nauczycieli. Oprócz zajęć lekcyjnych nauczyciele organizują konkursy, spotkania z ciekawymi ludźmi, warsztaty plastyczne, na które zapraszana jest młodzież z zaprzyjaźnionych szkół na wolności. Szkoła dysponuje pracownią komputerową i kucharską, biblioteką oraz salami lekcyjnymi wyposażonymi w sprzęt multimedialny.

            W CKU obecnie uczy się łącznie ok. 130 osadzonych - w  Liceum Ogólnokształcącego dla Dorosłych oraz na kwalifikacyjnych kursach zawodowych w zawodzie kucharz, krawiec i monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie.  Absolwenci liceum mają możliwość przystąpienia do egzaminu maturalnego.

            Ukończenie kwalifikacyjnego kursu zawodowego umożliwia natomiast przystąpienie do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie, w zakresie danej kwalifikacji, przeprowadzanego przez okręgową komisję egzaminacyjną. Osoba, która ukończy kwalifikacyjny kurs zawodowy i zda egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji, otrzymuje świadectwo potwierdzające kwalifikacje w zawodzie.

            Dodatkowym wyposażeniem szkoły jest sala gimnastyczna mieszcząca pełnowymiarowe boisko do siatkówki.

    

   

ZATRUDNIENIE OSADZONYCH

 

   Program „Praca dla Więźniów”, zainicjowany przez Ministra Sprawiedliwości w 2016 r. oraz realizowany przez Służbę Więzienną, polega na wspieraniu szeroko rozumianej readaptacji społecznej osób odbywających kary poprzez ich aktywizację zawodową. Zatrudnienie w warunkach izolacji więziennej jest jednym z podstawowych narzędzi oddziaływania penitencjarnego dlatego w jednostce prowadzone są wielotorowe działania mające na celu sukcesywne zwiększanie poziomu zatrudnienia osadzonych.

Osadzeni są zatrudniani:

    - u kontrahentów zewnętrznych,

    - wykonują prace na cele społeczne,

    - są również zatrudniani na terenie jednostki penitencjarnej. 

 

UMOWY NIEODPŁATNE

• Zespół Szkół Nr. 1 w Opolu Lubelskim
• Zespół Szkół Nr. 2 w Opolu Lubelskim
• Urząd Miasta Opole Lubelskie
• Urząd Gminy Józefów nad Wisłą
• Urząd Miasta Kazimierz Dolny
• Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Opolu Lubelskim

 

        UMOWY ODPŁATNE

• Kraśnicka Spółdzielnia Socjalna
• Rejonowy Związek Spółek Wodnych Puławy,
• Rejonowy Związek Spółek Wodnych Opole Lubelskie
• STAMPOL Sp. jawna Opole Lubelskie
• Kabako- Gruppe Opole Lubelskie
• LST Polska Sp. z o.o. 24-200 Bełżyce
• Serwis Plus Sp. z o.o. Indykpol S.A. Filia w Lublinie
• Rejdex Spółka Jawna Motycz
• Appol Sp. zo.o.w Opolu Lubelskim
• Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska w Opolu Lubelskim
• Myjnia samochodowa Jolanta Irauth
• GEOMAX SP. J. w Opolu Lubelskim
• PIGB Pomerania
• Fabryka Łożysk Tocznych w Kraśniku

 

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

 

1) kierownictwo: 1 dyrektor oraz 2 zastępców

2) stanowiska samodzielne: kadry, dział organizacyjno-prawny, bhp

3) dział ochrony

4) dział penitencjarny 

5) dział terapeutyczny

6) dział ewidencji 

7) dział finansowy 

8) dział kwatermistrzowski

9) dział techniki informatyki i łączności

10) Ambulatorium z Izbą Chorych 

11) Centrum Kształcenia Ustawicznego 

            Kadrę tutejszego zakładu tworzy młoda, dobrze wykształcona załoga, spośród której ponad połowa posiada wyższe wykształcenie. Funkcjonariusze stale podnoszą swoje kwalifikacje uczestnicząc w różnych formach doskonalenia zawodowego, organizowanego zarówno przez Służbę Więzienną jak i podmioty zewnętrzne. Podejmują również szereg inicjatyw poza służbą związanych z organizowaniem  akcji charytatywnych, wspieraniem lokalnej społeczności, propagowaniem sportu, uczestnictwem w akcjach honorowego krwiodawstwa. Szczególne zaangażowanie wykazali funkcjonariusze tutejszej jednostki biorąc udział  w akcji przeciwpowodziowej w 2010 roku, podczas której w ekstremalnych warunkach spontanicznie i bezinteresownie nieśli pomoc mieszkańcom terenów zagrożonych powodzią.    

            Funkcjonariusze tutejszej jednostki, w zdecydowanej mierze z działu ochrony, są od 2013 roku członkami Kompanii Honorowej Okręgowego Inspektoratu Służby Więziennej  w Lublinie i sukcesywnie uświetniają wszelkie uroczystości o charakterze państwowym i patriotycznym. Aktualnie w kuluarach spotkań oficjeli określa się ten pododdział jako najlepiej wyszkoloną kompanię honorową spośród wszystkich formacji województwa lubelskiego.

            

POROZUMIENIA Z INSTYTUCJAMI

• Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Opolu Lubelskim
• Stowarzyszeniem Obrony Praw Człowieka Zarząd Krajowy w Dębicy
• Ministerstwem Pracy i Polityki Społecznej w Warszawie
• Lubelską Komendą Wojewódzką Ochotniczych Hufców Pracy w Lublinie
• Miejsko-Gminnym Ośrodkiem Kultury w Opolu Lubelskim
• UMCS w Lublinie
• Puławskim Towarzystwem Przyjaciół Chorych „Hospicjum” w Puławach
• Katolickim Uniwersytetem Lubelskim w Lublinie
• Uniwersytetem Warszawskim Instytut Nauk Politycznych Wydział Dziennikarstwa i Nauk Politycznych w Warszawie
• Lubelskim Hospicjum dla Dzieci im. Małego Księcia w Lublinie
• Fundacją: biuro Służby Krajowej Anonimowych Alkoholików Region Lublin z siedzibą w Chełmie
• Fundacją Restytucja w Sosnowcu
• KUL wydział Matematyki, Informatyki i Architektury Krajobrazu w Lublinie
• Porozumienie o współpracy partnerskiej na rzecz ekonomii społecznej w Opolu Lubelskim
• Katolickim Stowarzyszeniem Pomocy Osobom Potrzebującym AGAPE w Lublinie
• Stowarzyszeniem Centrum Wolontariatu w Lublinie
• MPiPS Warszawa
• Stowarzyszeniem Rodzin z Autyzmem ELF w Opolu Lubelskim
• Fundacją Jasne Strony w Warszawie
• Specjalnym Ośrodekiem Szkolno-Wychowawczym im. Marii Grzegorzewskiej w Puławach
• Centrum Kultury w Lublinie
• Stowarzyszeniem na rzecz osób niepełnosprawnych „Dajmy im nadzieję” w Puławach
• Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Opolu Lubelskim
• UMIS Wydział Pedagogiki i Psychologii w Lublinie
• Centrum Kultury, Promocji, Turystyki w Poniatowej
• ATM Grupa SA w Bielanach Wrocławskich
• Uniwersytetem Przyrodniczym w Lublinie
•  Stowarzyszeniem POSTIS w Lublinie
• Powiatem Opolskim w Opolu Lubelskim
• Uniwersytetem Warszawskim Katedra Kryminologii i Polityki Kryminalnej w Warszawie

 

PROGRAMY RESOCJALIZACJI REALIZOWANE PRZEZ DZIAŁ PENITENCJARNY

1. Program z zakresu przeciwdziałania agresji i przemocy „ART”
2. Program z zakresu integracji rodzin „Uśmiechnij się”
3. Program z zakresu przeciwdziałania agresji i przemocy „Muzyczna sesja kontra agresja”
4. Program z zakresu przeciwdziałania pro kryminalnym postawom „Air Show”
5. Program z zakresu przeciwdziałania pro kryminalnym postawom skierowany dla osadzonych przebywających w długotrwałej izolacji „Świąteczne tradycje”
6. Program  „Motywator”
7. Program z zakresu przeciwdziałania pro kryminalnym postawom „Dyskryminacja”
8. Klub Pracy-aktywizacja zawodowa
9. Program z zakresu przeciwdziałania agresji i przemocy „Bliżej Siebie”
10. Program z zakresu przeciwdziałania pro kryminalnym postawom „Bajki od Serca”
11. Program z zakresu przeciwdziałania agresji i przemocy „W mackach życia”
12. Aktywizacja zawodowa „Klub Pracy”
13. Program z zakresu integracji rodzin „Rodzinne tradycje”
14. Program z zakresu  przeciwdziałania pro kryminalnym postawom „Nie bądź obojętny Pomóż”
15. Program z zakresu przeciwdziałania agresji i przemocy „Penitencjarny rower”
16. Program z zakresu przeciwdziałania agresji i przemocy „Wybieram sport i rekreację”
17. Program z zakresu przeciwdziałania agresji i przemocy „Mediacje wobec przemocy” dwie grupy
18. Program z zakresu kształtowania umiejętności społecznych i poznawczych – „ACTIVE WORK”

 

            Programy dla osadzonych mają charakter cykliczny, uczestniczą w nich kilku lub kilkunastoosobowe grupy osadzonych. Programy readaptacji społecznej obejmują swym zasięgiem szeroko rozumianą profilaktykę uzależnień, agresji, przemocy, ekologię oraz integrację rodzin. Celem ich jest wdrażanie do efektywnego i pożytecznego spędzania czasu wolnego przez osadzonych oraz rozwijanie ich uzdolnień i zainteresowań. Tematyka programów jest dostosowana do potrzeb, oczekiwań oraz możliwości w tym również finansowych jednostki. Po ich zakończeniu programy są każdorazowo podsumowywane i analizowane pod kątem ich efektywności.

 

PROJEKTY REALIZOWANE W RAMACH WSPÓŁPRACY Z INSTYTUCJAMI Z ZEWNĄTRZ

1) "Cztery łapy" akcja edukacyjna połączona z warsztatami realizowana we współpracy z lubelskim Schroniskiem dla Bezdomnych Zwierząt oraz Centrum Wolontariatu: osadzeni w ramach projektu własnoręcznie wykonywali poduszki, smycze i zabawki dla zwierząt przebywających w lubelskim schronisku, w ramach zajęć edukacyjnych zwrócono uwagę na problem bezdomności zwierząt oraz uświadamiano potrzebę poszanowania ich jako istot żywych, za które jesteśmy odpowiedzialni 

2) "Wiatr w żagle" warsztaty w zakresie aktywizacji zawodowej realizowana we współpracy z lubelskim Centrum Wolontariatu: przygotowanie do opuszczenia zakładu karnego, zachęcenie do zmiany dotychczasowego stylu życia, zaktywizowanie osadzonych w kierunku rozwoju osobistego (hobby, poszukiwanie zatrudnienia, udzielanie się społeczne, nauka odpowiedzialności za własne postępowanie), zachęcenie do zaplanowania pierwszych dni po wyjściu na wolność, próbę zmotywowania do podjęcia decyzji o życiu zgodnie z prawem i wymogami życia w społeczeństwie 

3) "Komunikacja, emocje i potrzeby" oraz "Wartości i autorytety" warsztaty kształtujące umiejętności społeczne osadzonych realizowane we współpracy z Katedrą Kryminologii i Polityki Karnej UW: warsztaty miały na celu przede wszystkim uświadomienie jej uczestnikom istoty właściwej komunikacji międzyludzkiej, a także wzmocnienie u nich posiadanych umiejętności interpersonalnych oraz kształtowanie społecznie pożądanych postaw 

4) Edukacja historyczna i kształtowanie postaw patriotycznych: spotkania edukacyjne realizowane we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej oraz Państwowym Muzeum na Majdanku:

- warsztaty + wystawa z okazji: Narodowego Dnia Pamięci "Żołnierzy Wyklętych" ), rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego oraz upamiętniająca ofiary II wojny światowej wystawa fotografii Edwarda Hartwiga, przedstawiająca obóz zagłady na Majdanku 

- warsztaty edukacyjne ukierunkowane na kształtowanie świadomości historycznej obywateli: osadzonych, funkcjonariuszy, uczniów lokalnych szkół, którzy brali udział w spotkaniach na terenie ZK  

4) Inicjatywa sprzyjająca rozwojowi czytelnictwa wśród osadzonych i -f-szy SW realizowana we współpracy z Miejsko-Gminną Biblioteką Publiczną w Opolu Lubelskim: wymiana książek pomiędzy biblioteką w zakładzie karnym a opolską biblioteką publiczną

5) Udział w akcji "Sprzątanie świata" - celem corocznej akcji jest między innymi zaktywizowanie osadzonych do działania na rzecz środowiska oraz promowanie selektywnej zbiórki odpadów 

6) Spotkanie integracyjne skazanych z ich dziećmi i innymi członkami rodzin z okazji "dnia Dziecka" realizowane we współpracy z lubelskim Centrum Wolontariatu

 

WYDARZENIA KULTURALNE

1) koncert zespołu Chonabibe - promocja postaw osadzonych podejmujących starania o pracę oraz podziękowanie dla skazanych, którzy udzielają się przy pracach porządkowych podczas organizacji opolskich inicjatyw kulturalnych (marzec 2017);

2) Koncerty muzyki klasycznej realizowane we współpracy z Fundacją Cultura Animi
- w roku 2017 odbyły się dwie takie inicjatywy ukierunkowane na podnoszenie poziomu wykształcenia kulturalnego w społeczeństwie poprzez promowanie muzyki klasycznej i jej wykonawców, a także twórcze zaktywizowanie osób pozbawionych wolności oraz kadry penitencjarnej poprzez propagowanie polskiej kultury, w szczególności w wymiarze muzyki (sierpień, grudzień 2017, luty 2023 );

3) Występ Teatru "Pokolenie" zrealizowany we współpracy z Opolskim Centrum Kultury - promocja osób podejmujących zatrudnienie, podnoszenie poziomu wykształcenia kulturalnego osadzonych i f-szy SW (wrzesień 2017);
 

KONKURSY OGÓLNOPOLSKIE

          Inicjatywy kulturalne służące realizowaniu kodeksowego zapisu na temat „wzbudzania w skazanym woli współdziałania w kształtowaniu społecznie pożądanych postaw”. Konkursy mają na celu między innymi:
- inspirowanie osób pozbawionych wolności do przybierania społecznie pożądanych postaw,  - wskazanie na możliwość aktywnego, pozytywnego uczestnictwa w procesie readaptacji społecznej,
- kształtowanie u osadzonych mechanizmów odpowiedzialnych za samorealizację,

- wskazywanie osadzonym możliwości dokonania zmian w obrębie własnej osobowości i przyszłym funkcjonowaniu społecznym,

- przekonanie opinii publicznej o potrzebie poznawania i zrozumienia problemów osób pozbawionych wolności.

 

Negatyw -  Ogólnopolski Przegląd Więziennych Form Dziennikarskich
- inicjatywa realizowana we współpracy z Katedrą Kryminologii i Polityki Karnej Uniwersytetu Warszawskiego (dr Maria Niełaczna) oraz Fundacją Cultura Animi (Piotr Paprocki).