Ochrona społeczeństwa
Humanitarne i praworządne traktowanie osób pozbawionych wolności
Resocjalizacja skazanych

Charakterystyka Zakładu Karnego w Białej Podlaskiej

Przeznaczenie

Zakład Karny w Białej Podlaskiej w swojej historii kilkukrotnie zmieniał swoje przeznaczenie. Obecnie jest zakładem karnym typu półotwartego dla recydywistów penitencjarnych z oddziałem aresztu śledczego i oddziałem terapeutycznym dla uzależnionych od alkoholu.

Podległy bialskiej jednostce Oddział Zewnętrzny w Zabłociu stanowi jednostkę penitencjarną typu półotwartego i otwartego przeznaczoną dla recydywistów penitencjarnych.

Pojemność
Na przestrzeni wielu lat istnienia „ więzienia na Prostej” pojemność jednostki ulegała zmianie i tak od dnia 3 marca 2014 roku pojemność została ustalona na 270 miejsc dla osadzonych. Pojemność zabłockiej jednostki – 125 miejsc, aktualnie więc łączna pojemność bialskiej jednostki oraz oddziału zewnętrznego wynosi 395 miejsc zakwaterowania.

Infrastruktura
Na terenie bialskiego zakładu znajduje się biblioteka, świetlice, sala widowiskowo - sportowa, siłownia, kaplica, pracownia plastyczna oraz klub pracy.

Historia zakładu

Historia Zakładu Karnego przy ul. Prostej w Białej na Podlasiu zaczęła się w 1898 r., kiedy to zaborcze władze carskie nakazały wybudowanie nowego więzienia „etapowego”. Uprzednio rolę więzienia pełniły podziemia bialskiego zamku Radziwiłłów. Nowe więzienie powstało na terenie należącym wcześniej do zakonu Sióstr Szarytek, skonfiskowanym po upadku Powstania Styczniowego. W latach I wojny światowej więzienie w Białej pozostawało w rękach niemieckich. Dość trudnym okresem dla tej jednostki były pierwsze lata po odzyskaniu niepodległości. Dwukrotnie w tym czasie uzbrojone bandy napadły na więzienie i uwolniły znajdujących się tam przestępców. W 1921 r. udało się w zlikwidować te bandy. Do wybuchu II wojny światowej, mieszczące wówczas 170 osadzonych więzienie było stale przepełnione. Przebywało w nim nawet 240 więźniów. W 1938 r. na terenie gospodarstwa rolnego, zarządzanego przez kierownictwo bialskiego więzienia, powstał zakład karny dla niepoprawnych przestępców – recydywistów. Wówczas był to jeden z trzech tego typu zakładów w Polsce.

Tragizm drugiej wojny światowej nie ominął bialskiego zakładu. Przepełnienie osiągnęło wtedy punkt krytyczny, w więzieniu przebywało nawet 300 skazanych. W czasie okupacji faktyczny nadzór nad więzieniem w Białej Podlaskiej sprawowało Gestapo. W zakładzie karnym w tym czasie działała tajna organizacja związana z AK, planująca ucieczki i uwolnienie więźniów. Jedyny skuteczny plan ucieczki w marcu 1944 r. zakończył się dla uciekinierów tragicznie. Większość z nich została zastrzelona. Więzienie pozostawało w rękach niemieckiego okupanta do lipca 1944 r. Następnie, do lutego 1945 r., nadzór nad zakładem karnym przejęło NKWD, które rozprawiało się z oddziałami AK. Rozbrojeni żołnierze AK trafiali do bialskiego więzienia. Dwukrotnie powiodła się podjęta przez siatkę AK próba odbicia więźniów zatrzymanych przez NKWD. W owym czasie bialskie więzienie pełniło też rolę więzienia etapowego dla skazanych wywożonych na Wschód. W latach Polski Ludowej początkowo pełniło rolę aresztu śledczego, ale od połowy lat 70 tych do dnia 27 września 2009 roku stanowił zakład karny typu zamkniętego dla recydywistów penitencjarnych.

Skazani w większości pracują na rzecz samorządu, wykonują prace charytatywne oraz są zatrudnieni na indywidualnych stanowiskach pracy. To natomiast wskazuje na podstawową intencję, którą kieruje się administracja: stworzenie cywilizowanego więzienia. Kadra bialskiej jednostki penitencjarnej reaguje na apele społeczeństwa, chcącego „brać udział” w wykonywaniu kary pozbawienia wolności. Ludzie z zewnątrz mają prawo formułować oczekiwania wobec więziennictwa, ale i odwrotnie.