Ochrona społeczeństwa
Humanitarne i praworządne traktowanie osób pozbawionych wolności
Resocjalizacja skazanych

Zarządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 listopada 2021 r. zniesiono Zakład Karny Nr 2 w Łodzi i utworzono w jego miejsce Oddział Zewnętrzny Zakładu Karnego Nr 1 w Łodzi.  

Oddzial Zewnętrzny w Łodzi jest jednostką penitencjarną przeznaczoną do odbywania kary przez skazanych mężczyzn odbywających karę pozbawienia wolności po raz pierwszy w zakładzie karnym typu zamkniętego. Ponadto Oddział Zewnętrzny w Łodzi jest jednostką przeznaczoną dla skazanych mężczyzn odbywających karę pozbawienia wolności po raz pierwszy w zakładzie karnym typu zamkniętego półotwartego i otwartego oraz zakładem karnym dla skazanych mężczyzn, recydywistów penitencjarnych, odbywających karę pozbawienia wolności w zakładzie karnym typu zamkniętego, półotwartego i otwartego, wyłącznie zatrudnionych na rzecz jednostki. W jego skład wchodzi także oddział terapeutyczny dla skazanych z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi lub upośledzonych umysłowo oraz największy w Polsce szpital więzienny.

Łączna pojemność jednostki wynosi 300 miejsc, które stanowią dwa budynki zakwaterowania osób pozbawionych wolności: pawilon A oraz pawilon B (szpital). W czterokondygnacyjnym pawilonie A o pojemności 177 miejsc znajduje się administracja zakładu oraz trzy oddziały. Każdy z tych oddziałów posiada inne przeznaczenie: jeden z nich jest oddziałem terapeutycznym dla skazanych z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi lub upośledzonych umysłowo, a w dwóch pozostałych odbywają karę skazani zatrudnieni przy pracach związanych z funkcjonowaniem jednostki, a także wymagający całodobowej opieki lekarskiej, rehabilitacji w warunkach ambulatoryjnych oraz chorzy na cukrzycę insulinozależną. W oddziałach pawilonu A przebywają także skazani, którzy zakończyli hospitalizację i oczekują na wytransportowanie do właściwej jednostki penitencjarnej.

W pięciokondygnacyjnym budynku szpitala o łącznej pojemności 123 miejsc funkcjonują natomiast obecnie trzy oddziały szpitalne, tj. Oddział Wieloprofilowy Zachowawczy, Oddział Rehabilitacji Narządu Ruchu oraz Oddział Psychiatrii Sądowej. Z racji funkcjonowania szpitala w pawilonie B przebywają kobiety i mężczyźni o zróżnicowanym statusie prawnym oraz osoby pozbawione wolności zakwalifikowane do wszystkich grup i podgrup klasyfikacyjnych. Ponadto w szpitalu przebywać mogą osadzeni wymagający umieszczenia w wyznaczonym oddziale lub celi aresztu śledczego lub zakładu karnego typu zamkniętego, w warunkach zapewniających wzmożoną ochronę społeczeństwa i bezpieczeństwa aresztu lub zakładu.

Oddział Zewnętrzny w Łodzi mieści się przy ulicy J. I. Kraszewskiego 1/5. Jest jednostką położoną w południowej części miasta. W czasach II Rzeczypospolitej w obiektach więzienia znajdował się areszt wojskowy, zaś w okresie II wojny światowej umieszczano tu dezerterów z armii niemieckiej. Po zakończeniu okupacji jednostką zarządzało NKWD. Na początku lat 50-tych zakład został przekazany polskiemu wymiarowi sprawiedliwości. Wzniesiono wówczas budynek szpitala więziennego.