Ochrona społeczeństwa
Humanitarne i praworządne traktowanie osób pozbawionych wolności
Resocjalizacja skazanych

Areszt Śledczy w Starogardzie Gdańskim jest jednostką, której przeznaczenie reguluje Zarządzenie nr 10/2022 Dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w
Bydgoszczy z dnia 03 stycznia 2022r. w sprawie rejonizacji osadzania w Areszcie Śledczym w Starogardzie Gdańskim. W areszcie osadza się: tymczasowo aresztowanych mężczyzn pozostających do dyspozycji Prokuratury Rejonowej w Starogardzie Gdańskim, Sądu Rejonowego w Starogardzie Gdańskim, Prokuratury Rejonowej w Kościerzynie, Sądu Rejonowego w Kościerzynie oraz skazanych skierowanych do odbywania kar pozbawienia wolności w systemie terapeutycznym dla skazanych z niepsychotycznymi zaburzeniami psychicznymi i upośledzonych umysłowo, w tym objętych programem terapii dla sprawców przestępstw popełnionych w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych (P-1/t, M-1/t),a także skazanych młodocianych i odbywajacych karę pozbawienia wolności  po raz pierwszy  (M-1/p, P-1/z, P-1/p ). Aktualnie jednostka dysponuje miejscami zakwaterowania dla 365 osób pozbawionych wolności, w tym 62 w oddziale terapeutycznym.

Historia Aresztu Śledczego w Starogardzie Gdańskim

Budynek starogardzkiego więzienia został wybudowany na działce o powierzchni około 0,95 ha w latach 1893 – 1895 (część północna z piecami kaflowymi) i 1903 - 1912 (część południowa z centralnym ogrzewaniem). Więzienie stanowił jeden podłużny, podpiwniczony, czterokondygnacyjny gmach w kształcie litery „T” o wymiarach 90 m długości i 12 m szerokości. Całość zamykało oparkanianie w postaci wysokiego ceglanego muru. Gmach posiada do dziś duże, zewnętrzne okno szczytowe (od południa) a wewnątrz – pośrodku – dwa świetliki posadzkowe. Więzienie dzieliło się na 3 oddziały odpowiadające architektonicznie piętrom, a te z kolei na jedno- lub wieloosobowe cele.
Odradzające się  po latach zaborów lokalne władze administracyjne Polski przejęły więzienie w listopadzie 1918 r. W okresie międzywojennym obecny obiekt był więzieniem karno – śledczym przeznaczonym dla więźniów skazanych na karę do 1 roku więzienia oraz jako areszt zapobiegawczy.
W dniu 1 września 1939 r władze polskie ewakuowały wszystkich funkcjonariuszy więziennych, a zakład karny z polecenia starosty przejął emerytowany naczelnik Marcin Żychski, który wezwał do pomocy kilku byłych dozorców – emerytów. W więzieniu znajdowało się wtedy około 240 osadzonych, z których nazajutrz pozostało 96. Reszta zbiegła. W dniu 3 września kontrolę nad obiektem przejął 12 osobowy oddział S.A., który nie zwolnił ani funkcjonariuszy ani innych więźniów, nawet narodowości niemieckiej.
 

W okresie od 6 września 1939 r więzienie stało się okresowo centralnym punktem zbiorczym dla uwięzionych Polaków i Żydów z powiatów starogardzkiego i częściowo tczewskiego. Według powojennych szacunków w okresie od połowy września do grudnia 1939 r kierowano do więzienia w Starogardzie Gdańskim około 40 osób dziennie. Specjalna komisja gestapo i Selbstschutzu dokonywała w więzieniu selekcji: aresztowanych bądź skazywano na śmierć (wyrok wykonywano grupowo w pobliskim lesie Szpęgawskim – około 1500 osób), bądź kierowano do gdańskich obozów w Szkole Wiktorii, Nowym Porcie i Stutthofie (pierwszy transport wyjechał już 9 września do Szkoły Wiktorii).

Po przejęciu więzienia przez władze sądowe w dniu 27 listopada 1939 r funkcjonowało ono jako areszt sądowy do 20 lutego 1945 r., kiedy to osadzonych w liczbie 500 osób ewakuowano pieszo do Gdańska.

Po wyzwoleniu od 1945 r. do 1956 r. jednostka funkcjonowała jako więzienie karno – śledcze. Na jego terenie rezydowała tzw. grupa filtracyjna Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Gdańsku.

W latach Polski Ludowej przeznaczenie jednostki ulegało zmianom. Była zakładem karnym z oddziałem dla tymczasowo aresztowanych i oddziałem leczniczo – wychowawczym dla recydywistów, a następnie aresztem śledczym z oddziałami: transportowym dla skazanych i terapeutycznym dla młodocianych i odbywających karę po raz pierwszy.

Aktualnie Areszt Śledczy w Starogardzie Gdańskim jest jednostką penitencjarna wchodząca w skład Okręgowego Inspektoratu Służby Więziennej w Bydgoszczy. Aresztem Śledczym kieruje Dyrektor któremu podlega personel składającym się z z funkcjonariuszy i pracowników cywilnych Służby Więziennej.  Personel Aresztu Śledczego w Starogardzie Gd. podzielony jest na działy: ochrony, penitencjarny, terapeutyczny, ewidencji, finansowy, kwatermistrzowski, służby zdrowia, kadr i spraw organizacyjnych, systemu dozoru elektronicznego oraz samodzielne stanowiska ds. BHP i ds. obronnych.

Od roku 2018r. w Areszcie Śledczym w Starogardzie Gdańskim funkcjonuje Dział Dozoru Elektronicznego. Do zadań służbowych funkcjonariuszy wchodzących w skład tego działu należy realizacja czynności materialno-technicznych w Systemie Dozoru Elektronicznego (SDE), które swym zakresem obejmują w szczególności:

• Sprawdzanie warunków technicznych do odbywania kar, środków karnych i zabezpieczających w Systemie Dozoru Elektronicznego,
• Instalacje urządzeń monitorujących u osób objętych SDE,
• Kontrolę prawidłowości działania środków technicznych,
• Deinstalację urządzeń monitorujących,
• Realizację wizyt związanych z naruszeniem warunków odbywania kary przez osoby objęte systemem.

Funkcjonariusze czynności materialno-techniczne związane z obsługą Systemu Dozoru Elektronicznego realizują u osób objętych systemem, na terenach oddalonych do 200 km od jednostki macierzystej, zachowując tym samym skuteczną reakcję w przypadku pojawienia się nowego zadania do wykonania.

Nadzór merytoryczny nad realizacją czynności wykonywanych przez Działy Dozoru Elektronicznego sprawuje Biuro Dozoru Elektronicznego Centralnego Zarządu Służby Więziennej. 

System Dozoru Elektronicznego jest to kontrola zachowania osoby skazanej przy użyciu środków technicznych, na mocy orzeczenia sądu lub decyzji komisji penitencjarnej. 

W Systemie Dozoru Elektronicznego można kontrolować:

• przebywanie przez skazanego w określonych dniach tygodnia i godzinach we wskazanym przez sąd miejscu (dozór stacjonarny),
• bieżące miejsce pobytu skazanego, niezależnie od tego, gdzie skazany przebywa (dozór mobilny),
• zachowywanie przez skazanego określonej minimalnej odległości od osoby wskazanej przez sąd  (dozór zbliżeniowy).