Opis jednostki
Struktura Organizacyjna
Areszt Śledczy w Ostrowie Wlkp. podlega Okręgowemu Inspektoratowi Służby Więziennej w Łodzi. Jednostka przeznaczona jest dla tymczasowo aresztowanych i skazanych mężczyzn (z wyjątkiem osób zakwalifikowanych jako wymagających osadzenia w wyznaczonym oddziale lub celi aresztu śledczego lub zakładu karnego typu zamkniętego w warunkach zapewniających wzmożoną ochronę społeczeństwa i bezpieczeństwo aresztu lub zakładu) pozostających do dyspozycji Prokuratury Okręgowej w Ostrowie Wlkp., Prokuratury Okręgowej i Sądu Okręgowego w Koninie, Sądu Okręgowego w Kaliszu, Prokuratur Rejonowych i Sądów Rejonowych w Ostrowie Wlkp., Koninie, Kole, Kępnie, Turku, Ostrzeszowie, Krotoszynie, Pleszewie i Jarocinie. Ponadto w Areszcie Śledczym mogą być osadzeni tymczasowo aresztowani chorzy na cukrzycę insulinozależną.
Decyzją Dyrektora Generalnego Służby Więziennej z dnia 07.09.2015 r., w strukturę organizacyjną jednostki włączony został Oddział Zewnętrzny w Kaliszu, podlegający dotychczas Zakładowi Karnemu w Kaliszu. Pojemność jednostki wynosi obecnie 341 miejsc dla osób pozbawionych wolności, w tym: 261 w Ostrowie Wlkp. oraz 80 w Kaliszu.
Od 1 grudnia 2020 roku w Areszcie Śledczym w Ostrowie Wielkopolskim funkcjonuje Dział Dozoru Elektronicznego. Do zadań służbowych funkcjonariuszy wchodzących w skład tego działu należy realizacja czynności materialno-technicznych w Systemie Dozoru Elektronicznego (SDE), które swym zakresem obejmują w szczególności:
Sprawdzanie warunków technicznych do odbywania kar, środków karnych i zabezpieczających w Systemie Dozoru Elektronicznego,
Instalacje urządzeń monitorujących u osób objętych SDE,
Kontrolę prawidłowości działania środków technicznych,
Deinstalację urządzeń monitorujących,
Realizację wizyt związanych z naruszeniem warunków odbywania kary przez osoby objęte systemem.
Funkcjonariusze czynności materialno-techniczne związane z obsługą Systemu Dozoru Elektronicznego realizują u osób objętych systemem, na terenach oddalonych do 200 km od jednostki macierzystej, zachowując tym samym skuteczną reakcję w przypadku pojawienia się nowego zadania do wykonania.
Nadzór merytoryczny nad realizacją czynności wykonywanych przez Działy Dozoru Elektronicznego sprawuje Biuro Dozoru Elektronicznego Centralnego Zarządu Służby Więziennej.
System Dozoru Elektronicznego jest to kontrola zachowania osoby skazanej przy użyciu środków technicznych, na mocy orzeczenia sądu lub decyzji komisji penitencjarnej.
W Systemie Dozoru Elektronicznego można kontrolować: przebywanie przez skazanego w określonych dniach tygodnia i godzinach we wskazanym przez sąd miejscu (dozór stacjonarny), bieżące miejsce pobytu skazanego, niezależnie od tego, gdzie skazany przebywa (dozór mobilny), zachowywanie przez skazanego określonej minimalnej odległości od osoby wskazanej przez sąd (dozór zbliżeniowy).
Infrastruktura i działalność
Areszt posiada świetlice wyposażone w telewizor, stół do tenisa oraz w gry stolikowe. Na placach spacerowych znajdują się urządzenia rekreacyjne, z których osadzeni mogą korzystać podczas spacerów. W jednostce działa radiowęzeł i biblioteka posiadająca w swoich zbiorach ponad osiem tysięcy woluminów.
W realizacji działań zmierzających do społecznej readaptacji skazanych Areszt Śledczy w Ostrowie Wielkopolskim i podlegający mu Oddział Zewnętrzny w Kaliszu szeroko współpracuje z podmiotami, z którymi podpisał porozumienia i umowy o współpracy, tj.: Związek Świadków Jehowy, Stowarzyszenie Gedeonitów, Kościół Rzymskokatolicki, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Ostrowie Wlkp., Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Kaliszu, Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Ostrowie Wlkp., Ośrodek Profilaktyki i Terapii Uzależnień w Ostrowie Wlkp., Stowarzyszenie Kulturalno-Edukacyjne Ostrów Wielkopolski Zachodni, Zespół Szkół Ekonomicznych im. Józefa Gniazdowskiego w Ostrowie Wlkp., Stanica Harcerska „Zielona Polana” w Ostrowie Wlkp., Powiatowy Urząd Pracy w Ostrowie Wlkp., Urząd Miejski w Ostrowie Wielkopolskim i Starostwo Powiatowe, Urząd Miasta Kalisz, Zespół Kuratorskiej Służby Sądowej Sądu Rejonowego w Ostrowie Wielkopolskim, Miejska Biblioteka Publiczna w Kaliszu, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Pedagogiczno-Artystyczny UAM w Kaliszu, Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu, Oddział Instytutu Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciw Narodowi Polskiemu w Łodzi, Muzeum Ziemiaństwa w Dobrzycy Zespół Pałacowo-Parkowy, Ośrodek Hipoterapii przy Parafii Rzymskokatolickiej pod wezwaniem Matki Boskiej Częstochowskiej w Latowicach, Fundacja Inwalidów i Osób Niepełnosprawnych "Miłosierdzie", Centrum Kształcenia i Wychowywania Ochotniczych Hufców Pracy w Pleszewie, Ośrodkiem Terapii Uzależnień i Współuzależnień KARAN, Dom Pomocy Społecznej w Kaliszu, Muzeum Okręgowe Ziemii Kaliskiej, Caritas Diecezji Kaliskiej, gminy Sośnie, Przygodzice, Sieroszewice, Ceków-Kolonia, Ostrów Wielkopolski oraz Gmina i Miasto Odolanów i Gmina i Miasto Stawiszyn. Bez pisemnych porozumień areszt współpracuje także z Powiatową Galerią Sztuki Współczesnej i Muzeum Miasta Ostrowa Wielkopolskiego, Młodzieżowym Domem Kultury, Ostrowskim Centrum Kultury, Powiatową Biblioteką Publiczną, Specjalnym Ośrodkiem Wychowawczym Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety oraz ze sztabem Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Na terenie aresztu działa Intergrupa Ruchu AA dla południowej Wielkopolski, która każdego miesiąca prowadzi mitingi grupy samopomocowej. Od kilkunastu lat trwa współpraca z grupą modlitewną Odnowy w Duchu Świętym i Stowarzyszeniem Gedeonitów. W każdym tygodniu odprawiane są msze święte, odbywają się również indywidualne spotkania z księdzem kapelanem oraz z katolikami świeckimi, członkami Stowarzyszenia Gedeonitów oraz Świadkami Jehowy.
Historia...
Areszt Śledczy w Ostrowie Wielkopolskim powstał w roku 1863. Inicjatorem budowy były pruskie władze zaborcze. Jednocześnie wybudowano wówczas gmach sądu i więzienia. Oba budynki wzniesiono w stylu normandzkim, charakterystycznym dla architektury niemieckiej z tego okresu. Gruntowna przebudowa sądu w okresie międzywojennym i generalny remont aresztu w latach 1973 - 1975 spowodowały zupełne zniwelowanie tego stylu. W okresie zaborów (w czasach kulturkampfu w latach 1874 – 1876) w ostrowskim więzieniu przebywał Prymas Polski Mieczysław Halka Ledóchowski. Dla upamiętnienia tego faktu, w roku 1925, społeczność ostrowska wzniosła pomnik usytuowany w pobliżu więzienia – przed kościołem farnym. Monument ten wzniesiono, jako wotum Wielkopolski na uwolnienie z pruskiego zaboru. Pomnik został zniszczony przez hitlerowców w 1939r., a następnie odbudowany i w dniu 30.09.1984r. Poświęcony przez Prymasa Polski kardynała Józefa Glempa. Na cokole pomnika umieszczono napis: Ostrowskiemu Dostojnemu Więźniowi. W areszcie, przed dawną celą nr 25, w której przebywał kardynał Ledóchowski, umieszczono pamiątkową tablicę. Rankiem pierwszego stycznia 1919r. na budynku sądu i więzienia załopotał biało czerwony sztandar. Władze powstańcze w pierwszym rzędzie zaanektowały budynek więzienny, obsadzając straż więzienną rotą powstańców pod wodzą chorążego Maksymiliana Myki. W pierwszych dniach pełnił on funkcję naczelnika więzienia. Po odzyskaniu niepodległości władze polskie zmieniły celę, w której osadzony był kardynał Ledóchowski, w kaplicę. W okresie drugiej wojny światowej ostrowskie więzienie nadal było czynne. Już w listopadzie 1939r. władze niemieckie aresztowały około 40 obywateli polskich stanowiących elitę intelektualną miasta. W dniu 14 grudnia 1939r. obywateli tych wywieziono z więzienia do Winiar pod Kaliszem i tam rozstrzelano. Ostrowskie więzienie znajdowało się pod nadzorem gestapo. Stanowiło etap pośredni w drodze do innych zakładów karnych i obozów koncentracyjnych. W czasie okupacji hitlerowskiej przeszło przez nie ponad dwa tysiące więźniów. Wykonywano w nim wyroki śmierci, zarówno przez rozstrzelanie, jak i powieszenie.
Po zakończeniu drugiej wojny światowej, w drugiej połowie lat czterdziestych w ostrowskim więzieniu karno – śledczym zgładzono kilkanaście osób oskarżonych o popełnienie zbrodni faszystowsko – hitlerowskich. W latach 1973 – 75 przeprowadzono generalny remont aresztu, w wyniku czego stracił on wówczas zupełnie cechy zabytku. O dawnym wyglądzie przypominają dzisiaj jedynie pomieszczenia w piwnicy. W okresie stanu wojennego areszt stał się miejscem internowania działaczy “Solidarności”, głównie z terenu południowej Wielkopolski. W Areszcie przebywało rotacyjnie 161 internowanych.
...i teraźniejszość
Współczesna historia jednostki przebiega pod znakiem modernizacji i rozbudowy, tak by optymalnie dostosować jej infrastrukturę do pełnienia nadrzędnego zadania, jakim od 2010 r. stała się dla tutejszego aresztu realizacja przyjęć osób pozbawionych wolności.