Zatrudnienie osób pozbawionych wolności
Praca osób odbywających karę pozbawienia wolności w jednostkach penitencjarnych jako jedna z najważniejszych form resocjalizacyjnych oraz readaptacyjnych stanowi dla Służby Więziennej sprawę priorytetową. Dobre praktyki pokazują coraz większe zainteresowanie tą grupą pracowników, a tym samym korzyści dla podmiotów zewnętrznych współpracujących z naszym resortem.
Wychodząc naprzeciwko uprawnionym podmiotom zainteresowanym nawiązaniem współpracy w zakresie zatrudnienia osadzonych, poniżej zamieszczono schemat, który przedstawia ogólne informacje dotyczące podstaw prawnych i procedur zatrudniania wskazanej grupy oraz kroki, jakie należy podjąć w celu pozyskania pracownika.
Krok po kroku- co należy zrobić, aby zatrudnić osadzonego?
-
Wyszukaj na mapie najbliżej położoną jednostkę penitencjarną w obszarze Twojego działania.
-
Wyślij do odpowiedniej jednostki wniosek o zatrudnienie skazanych podając podstawowe dane przedsiębiorstwa - instytucji, którą reprezentujesz, zakres i czas planowanych prac, do których mogą zostać skierowani osadzeni, miejsce pracy, liczbę pracowników. Istnieje także możliwość użyczenia pomieszczeń na terenie niektórych jednostek penitencjarnych w okręgu bydgoskim i zaadoptowania ich na potrzeby danej firmy celem zatrudnienia osadzonych bez konieczności opuszczania przez nich murów zakładów karnych, czy aresztów śledczych.
-
Skontaktuj się z funkcjonariuszem odpowiedzialnym za zatrudnienie skazanych w wybranej przez siebie jednostce lub Specjalistą w Okręgowym Inspektoracie Służby Więziennej w Bydgoszczy:
Okręgowy Inspektorat Służby Więziennej w Bydgoszczy
ul. Wały Jagiellońskie 4, 85-131 Bydgoszcz
Tel. (52) 585-52-81
e-mail: oisw_bydgoszcz@sw.gov.pl
Areszt Śledczy w Bydgoszczy
ul. Wały Jagiellońskie 4, 85-131 Bydgoszcz
Tel. (52) 585-52-71
e-mail: as_bydgoszcz@sw.gov.pl
Areszt Śledczy w Gdańsku
ul. Kurkowa 12, 80-803 Gdańsk
Tel. (58) 323-12-88
e-mail: as_gdansk@sw.gov.pl
Areszt Śledczy w Starogardzie Gdańskim
ul. Kościuszki 30a, 83-200 Starogard Gdański
Tel. (58) 775-92-52
e-mail: as_starogard_gd@sw.gov.pl
Areszt Śledczy w Wejherowie
ul. Sobieskiego 302, 84-200 Wejherowo
Tel. (58) 778-79-77
e-mail: as_wejherowo@sw.gov.pl
Zakład Karny Nr 1 w Grudziądzu
ul. Wybickiego 10/22, 86-300 Grudziądz
Tel. (56) 644-04-12
e-mail: zk_1_grudziadz@sw.gov.pl
Zakład Karny w Inowrocławiu
ul. G. Narutowicza 46, 88-100 Inowrocław
Tel. (52) 354-12-32
e-mail: zk_inowroclaw@sw.gov.pl
Zakład Karny w Koronowie
ul. Bydgoska 27, 86-010 Koronowo
Tel. (52) 326-45-70
e-mail: zk_koronowo@sw.gov.pl
Zakład Karny w Kwidzynie
ul. Lotnicza 1, 85-500 Kwidzyn
Tel. (55) 645-89-13
e-mail: zk_kwidzyn@sw.gov.pl
Zakład Karny w Sztumie
ul. Nowowiejska 14, 82-400 Sztum
Tel. (55) 267-28-15
e-mail: zk_sztum@sw.gov.pl
Kolejne kroki:
-
W przypadku akceptacji przez strony umowy wstępnych warunków zatrudnienia osadzonych, jednostka zwróci się z prośbą o dodatkowe dokumenty, które mogą mieć formę kopii potwierdzonych za zgodność z oryginałem. Należą do nich: numer NIP, numer REGON, zaświadczenie o nie zaleganiu w składkach ZUS( w przypadku pracy odpłatnej), wydane przez urząd skarbowy zaświadczenie o nie zaleganiu w podatku ( w przypadku pracy odpłatnej), wpis do krajowego rejestru sądowego (jeśli dokonano wpisu do rejestru), zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej.
-
Podpisz umowę o zatrudnieniu osadzonych z Dyrektorem właściwej jednostki penitencjarnej.
Główna formą zatrudnienia skazanych kierowanych do zatrudnienia u kontrahentów zewnętrznych jest skierowanie do zatrudnienia. Decyzję o skierowaniu osadzonego do pracy podejmuje dyrektor zakładu karnego/ aresztu śledczego, który zawarł z pracodawcą umowę o zatrudnienie odpłatne skazanych. Świadczenie pracy na podstawie skierowania nie jest efektem obowiązku przyjętego przez osadzonego dobrowolnie, lecz wynika ze skierowania przez administrację jednostki penitencjarnej. W konsekwencji osadzony świadczy pracę nie w zakresie zobowiązaniowego stosunku prawnego, lecz stosunku publicznoprawnego, jaki powstaje na skutek orzeczenia wobec niego kary pozbawienia wolności i który wiąże skazanego przez czas jej odbywania z państwem reprezentowanym przez administrację zakładu karnego.
Korzyści z zatrudnienia skazanych na podstawie skierowania:
Ulgi i ułatwienia organizacyjne dla przedsiębiorców i kontrahentów zatrudniających osoby pozbawione wolności, pozwalające na znaczące obniżenie kosztów związanych z zatrudnieniem,
a w rezultacie również redukcję ogólnych kosztów funkcjonowania przedsiębiorstwa.
Każdemu przedsiębiorcy przysługuje ryczałt z tytułu zatrudnienia osób pozbawionych wolności, który wynosi 35% wartości wynagrodzeń wypłacany z tytułu zwiększonych kosztów zatrudnienia skazanych ze środków Funduszu Aktywizacji Zawodowej Skazanych oraz Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy.
Innymi korzyściami dla przedsiębiorców współpracujących ze Służbą Więzienną w zakresie zatrudnienia osób pozbawionych wolności wynikających z kooperacji są w szczególności:
- brak potrzeby zawierania indywidualnych umów o zatrudnienie osób pozbawionych wolności (zatrudniony skazany nie staje się pracownikiem w rozumieniu prawa pracy),
- pracodawca zwolniony jest z obowiązku stosowania przepisów prawa pracy (z wyjątkiem przepisów dotyczących czasu pracy oraz bezpieczeństwa i higieny pracy),
- pracodawca jest zwolniony z obowiązku odprowadzania składki zdrowotnej za zatrudnienie osoby pozbawionej wolności,
- korzystanie z darmowej ochrony obiektów produkcyjnych zlokalizowanych na terenach ścisłych aresztów śledczych i zakładów karnych,
- prawo do wnioskowania o zmianę miejsca i rodzaju pracy lub o wycofanie z zatrudnienia bez zachowania formy i terminów przewidzianych w prawie pracy co powoduje większą swobodę w doborze pracowników,
- możliwość uzyskania dofinansowania działań prowadzących do tworzenia nowych miejsc pracy dla skazanych oraz ochronę istniejących ze środków Funduszu Aktywizacji Skazanych oraz Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy.
Korzyści z zatrudnienia dla skazanych:
- możliwość podjęcia pracy daje szansę bezpłatnego przyuczenia do zawodu i przyuczenia do późniejszej aktywizacji zawodowej w warunkach wolnościowych,
- zatrudnienie daje możliwość pozyskania środków finansowych przez osadzonych na własne potrzeby w sposób akceptowany społecznie, co może pozwolić na finansowe wspieranie rodziny przez przekazywanie jej zarobionej kwoty oraz może stanowić źródło pokrycia kar pieniężnych, np: alimentów lub grzywien,
- wykonywanie konkretnych czynności uczy systematyczności i wywiązywania się z przydzielonych obowiązków, kształtuje poczucie odpowiedzialności za wykonaną pracę i jest treningiem do samodzielnego życia na wolności oraz przygotowaniem do powrotu do społeczeństwa,
- zatrudnienie w więzieniu stwarza możliwość zagospodarowania czasu wolnego, przeciwdziała rozwojowi podkultury więziennej, przemocy w stosunku do innych osadzonych czy samookaleczeniom,
- kształtowanie poczucia przydatności, pożyteczności, nabycia umiejętności współpracy w zespole, pojawienia się poczucia sensu życia, sensowności podejmowanego wysiłku, poczucia bycia docenianym przez innych,
- powstawanie nowych miejsc pracy stworzą nową sytuację, znoszącą poczucie bezcelowości pobytu w zakładzie karnym oraz pozwala zachować sprawność zawodową, siły fizyczne i umysłowe.
Zatrudnienie skazanych – korzyści dla społeczeństwa:
Z wynagrodzenia za pracę przysługującego skazanym dokonuje się potrąceń, których środki przeznaczone są między innymi na:
-
Pomoc osobom pokrzywdzonym przestępstwem oraz osobom im najbliższym;
-
Szkolenia dla organów prowadzących postępowania karne podnoszące kompetencje w zakresie postępowania z osobami pokrzywdzonymi przestępstwem i świadkami;
-
Edukację z zakresu przeciwdziałania przemocy i przestępczości w szczególności funkcjonariuszy Policji;
-
Pomoc psychologiczną świadków;
-
Tworzenie nowych miejsc pracy dla skazanych;
-
Tworzenie w jednostkach penitencjarnych służby więziennej infrastruktury niezbędnej do działań resocjalizacyjnych;
-
Modernizację przywięziennych zakładów pracy i ich produkcji;
-
Organizowanie nauki zawodu i doskonalenia zawodowego dla osób pozbawionych wolności;
Jakie przepisy regulują zatrudnienie osadzonych?
Najważniejsze uregulowania prawne dotyczące zatrudnienia osób odbywających karę pozbawienia wolności określone zostały w:
-
Ustawie z dnia 06.06.1997 r. Kodeksie Karnym Wykonawczym (Dz. U. z 1997r. Nr 90 poz. 557, z póź. zm), art. 121-129,
-
Ustawie z dnia 28 sierpnia 1997r. o zatrudnieniu osób pozbawionych wolności (Dz. U. z dnia 09.10.1997r. Nr 123, poz. 777),
-
Ustawie z dnia 13.10.1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 1998r. Nr 137, poz. 887, z późn. zm.),
-
Ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94), dotyczy działu VI oraz X.
Kto jest uprawniony do zatrudnienia osadzonych?
W zakresie zatrudnienia nieodpłatnego:
-
Organizacje non profit (fundacje, stowarzyszenia)
-
Organy administracji publicznej
-
Organizacje pożytku publicznego
-
Instytucje charytatywne
W zakresie zatrudnienia odpłatnego:
-
Osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą
-
Spółdzielnie
-
Spółki: osobowe (Spółka cywilna, Spółka jawna, Spółka komandytowa, Spółka komandytowo – akcyjna, Spółka partnerska) oraz kapitałowe (Spółka akcyjna, Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością)
-
Przedsiębiorstwa państwowe