Życie bez lęku

W dniu 23.02.2024 r. na terenie Zakładu Karnego we Wronkach kolejny już raz odbyła się prelekcja połączona z wystawą pająków i skorpionów w której wzięli udział osadzeni odbywający aktualnie karę pozbawienia wolności w ramach oddziałów dla skazanych uzależnionych od alkoholu i innych niż alkohol substancji psychoaktywnych.

Zaproszeni goście opowiedzieli skazanym wiele ciekawostek dotyczących zarówno pająków jak i skorpionów jednakże głównym celem spotkania było wzmocnienie równolegle prowadzonych oddziaływań terapeutycznych tj. skupienie się na pracy z lękiem, a także szeroko rozumiany rozwój zainteresowań oraz organizacja czasu wolnego w sposób konstruktywny. W prelekcji oprócz Pani Pauliny oraz Pana Sebastiana udział wzięły następujące gatunki pająków; Brachypelma hamorii – Arkadiusz Gazetka,Lasiodora parahybana – Gosia, Chromatopelma cyaneopubescens – Chromka, Grammostola pulchra – Zuzia oraz skorpion Heterometrus spinifer – Hubert. Prelekcja połączona z wystawą, to propozycja dodatkowych oddziaływań dla skazanych odbywających karę pozbawienia wolności w ramach oddziałów terapeutycznych. Osoby czynnie biorące udział w tego typu wydarzeniach zyskują możliwość naocznego przyjrzenia się temu jak lęk może wpłynąć na ich codzienne funkcjonowanie w tym podejmowanie zachowań nawet ryzykownych. Brak skutecznych strategii zaradczych radzenia sobie z fizycznymi i psychicznymi aspektami lęku może zagrozić życiu ludzkiemu i doprowadzić do ekstremalnych sytuacji takich jak izolacja społeczna, nadużywanie substancji psychoaktywnych czy samobójstwo. Uczestnicy wystawy mogli więc samodzielnie się przekonać, że stosowanie mechanizmów ucieczkowych może stanowić źródło wzmocnienia lęku, a nieregulowane systematycznie napięcie emocjonalne może być przyczyną destrukcyjnych zachowań w tym sięgania po substancje psychoaktywne.

W trakcie trwania prelekcji istotnym aspektem stała się możliwość dotknięcia, a nawet wzięcia do ręki pająka. Swoista metoda oparta na ekspozycji, czyli stopniowym konfrontowaniu z bodźcem, który wywołuje lęk może doprowadzić do desensytyzacji, czyli zmniejszenia lub uzyskania możliwości wyeliminowania lęku. Pomimo, iż początkowo dla wielu z obecnych na sali wydawało się to niemożliwe pod wpływem sprzyjających okoliczności i wsparcia ze strony prowadzących byli w stanie przełamać własne ograniczenia. Osoby pozbawione wolności poprzez możliwość ekspozycji na bodziec, który dla wielu z nich stanowił źródło lęku zyskały możliwość wzmocnienia poczucia sprawczości czy ogólnie własnej wartości, a powyższe może znaleźć odzwierciedlenie w prowadzonych względem nich oddziaływaniach terapeutycznych gdzie jednostki uzależnione tracą własną sprawczość na rzecz przyjmowanej substancji. Uczestnictwo w wystawie znajduje więc ważny wymiar także w kontekście autorefleksji osób pozbawionych wolności, a krytyczne spojrzenie na własny dotychczasowy styl życia może stanowić źródło zmiany.

Tekst: mł.chor. Weronika Ruta

Zdjęcia: por. Agnieszka Kowalska