Ochrona społeczeństwa
Humanitarne i praworządne traktowanie osób pozbawionych wolności
Resocjalizacja skazanych

Krótka historia więziennictwa

To był początek nowej formacji mundurowej Straży Więziennej, która w krótkim okresie czasu stała się właściwie zorganizowaną służbą państwową. Jej kadrę stanowiły głównie osoby ze środowisk zaangażowanych w działalność niepodległościową. Równocześnie okres dwudziestolecia międzywojennego charakteryzowało otwarcie na postępowe koncepcje, więc nowoczesne na tamte czasy idee penitencjarne bez większych trudności odnalazły się w polskim systemie penitencjarnym. Wychowanie, nauczanie, szacunek, praca to były podwaliny, na których budowano polskie więziennictwo. Już wtedy zapobieganie powrotowi osadzanego do instytucji penitencjarnych odgrywało istotną rolę. Nacisk położono na wyrobienie w więźniach nawyku pracy, zaczęto organizować przy więzieniach warsztaty i gospodarstwa rolne. Część zarobku po potrąceniu kosztów dodatkowej żywności, należności dla Skarbu Państwa i kosztów administracji, stanowiła tzw. zysk więźnia wypłacany przy wyjściu na wolność lub umożliwiający mu zakupy w przywięziennej kantynie (tzw. żelazna kasa, wypiska). Powstawały też przywięzienne szpitale, szkoły i kaplica. W zasadzie te rozwiązania przetrwały do dziś.

Zginęli na służbie

Straż Więzienna w swojej historii ma też swoją tragiczną kartę. 22 kwietnia 1923 roku czterech osadzonych odsiadujący w mokotowskim więzieniu długoletnie wyroki, podczas ucieczki z zakładu karnego zamordowali trzech strażników. Pierwszymi poległymi na służbie byli Antoni Łapiński, Józef Kurowski oraz Henryk Ruciński. To wydarzenie pokazało jak trudna i wymagająca jest praca z osobami pozbawionymi wolności. Podjęto wówczas działania mające na celu podniesienie bezpieczeństwa więzienników. Niestety po dwóch dekadach w czasie II Wojny Światowej zginęło 15% funkcjonariuszy Straży Więziennej, w większości dostali się pod okupację radziecką i zostali zamordowani przez NKWD w trakcie zbrodni katyńskiej. -Dzień Tradycji Służby Więziennej to czas, aby pamiętać o wszystkich, którzy budowali naszą formację i o tych, którzy podczas służby ponieśli śmierć. Nie możemy zapomnieć zarówno o poległych strażnikach z mokotowskiego więzienia, jak i o naszej koleżance mjr Bogumile Pasierb, która zginęła na służbie przed dwoma laty w Zakładzie Karnym w Rzeszowie – mówi płk Waldemar Ciszek, dyrektor Zakładu Karnego w Uhercach Mineralnych. `

Historia nauczycielką życia

Marek Tyliusz Cyceron w czasach trudnych dla republiki rzymskiej wskazał, że historia jest nauczycielką życia. W związku z tym trudno zapomnieć o kartach służby więziennej spisanych na przestrzeni ostatniego stulecia. W związku z nowelizacją ustawy o Służbie Więziennej z dnia 22 lipca 2022 roku ustanowiono Dzień Tradycji Służby Więziennej, który przypada na 8 lutego, co nawiązuje do organizacji więziennictwa w nowo odrodzonym Państwie Polskim ustalonej w dekrecie w sprawie tymczasowych przepisów więziennych. –Rolą starszych funkcjonariuszy jest to, aby edukować nowo przyjętych z historii naszej formacji. Nie możemy pozwolić, aby historia przestała być naszą nauczycielką – dodaje płk Ciszek. W związku z powyższym w Zakładzie Karnym w Uhercach Mineralnych corocznie podejmuje się działania mające na celu podniesienia świadomości funkcjonariuszy z historii naszej formacji, bo w końcu jak pisał Norman Davies, aby człowiek wiedział, dokąd idzie, musi wiedzieć, skąd przychodzi.

Dzień Tradycji Służby Więziennej w Uhercach Mineralnych

Tegoroczne uczczenie Dnia Tradycji Służby Więziennej w Uhercach Mineralnych rozpoczęło się od złożenia życzeń załodze przez Dyrektora Zakładu Karnego w Uhercach Mineralnych płk Waldemara Ciszka, który następnie w asyście swojego zastępcy ppłk. Marka Filipowicza i kierownika Oddziału Zewnętrznego w Średniej Wsi mjr. Marcina Korzeba złożył kwiaty pod pomnikiem Orła Białego przed budynkiem Zespołu Szkół Publicznych w Uhercach Mineralnych. Na zakończenie obchodów zorganizowana była uroczysta zbiórka funkcjonariuszy, podczas której wszystkim zebranym została przybliżona historia Służby Więziennej oraz oddano hołd pamięci poległym funkcjonariuszom pełniącym służbę w jednostkach penitencjarnych na przestrzeni ostatniego stulecia.

Test: ppor. Michał Bąk

Zdjęcia: st. szer. Marta Konik