Ochrona społeczeństwa
Humanitarne i praworządne traktowanie osób pozbawionych wolności
Resocjalizacja skazanych

Noc Muzeów – okazja do poznania Zakładu Karnego w Rawiczu

Zakład Karny w Rawiczu włączył się w tegoroczną edycję Nocy Muzeów organizowaną w Rawiczu przez Muzeum Ziemi Rawickiej. Ten szczególny czas stał się okazją do zgłębienia historii naszej jednostki i poznania jej współczesnego oblicza. Rawickie więzienie jest symbolem z którym kojarzone jest miasto. Jego bogata - ponad dwustuletnia historia – jest tematem, który intryguje i wzbudza ciekawość mieszkańców. Zakład Karny w Rawiczu zaznacza również swoje miejsce w regionie poprzez zaangażowanie w działalność na rzecz lokalnej społeczności - na różnych płaszczyznach. Organizowana przez Muzeum Ziemi Rawickiej - którego jesteśmy partnerem – Noc Muzeów, stała się inspiracją do poznania więzienia, jego genezy, dziejów i aktualnej działalności - miejsca, które na co dzień jest niedostępne dla ogółu, a które spełnia bardzo ważną rolę w regionie.

Więzienie w Rawiczu kiedyś i dziś

Dzieje rawickiej jednostki penitencjarnej to burzliwe dwa wieki, które w różny sposób zapisały się na karcie polskiej historii.

Więzienie w Rawiczu zostało uruchomione 15 grudnia 1820 roku - przez władze pruskie - w budynku poklasztornym ojców reformatorów. W roku 1920 zostało przekazane stronie polskiej i stało się najcięższym politycznym zakładem karnym II Rzeczypospolitej. We wrześniu 1939 roku do więzienia wkroczyły oddziały hitlerowskie. Więzienie przemianowano na obóz karny, a w okresie okupacji przebywało w nim około 16 000 osób. W dniu 22 stycznia 1945 roku do Rawicza wkroczyły oddziały Armii Czerwonej i kolejnego dnia został podpalony i zburzony klasztor od którego rozpoczęła się historia rawickiego zakładu. Obiekty więzienne zostały przejęte przez NKWD. W latach 1945 – 1956 rawickie więzienie stanowiło swoisty symbol stalinowskiego terroru. Posiadało status Centralnego Więzienia i podlegało bezpośrednio Ministerstwu Bezpieczeństwa Publicznego, w którym osadzano więźniów politycznych, żołnierzy skazanych za działalność niepodległościową, a także osoby oskarżone o działanie na szkodę ustroju komunistycznego W stycznia 1945 roku obiekty zostały przejęte przez NKWD. W latach 1945 – 1956 rawickie więzienie stanowiło swoisty symbol stalinowskiego terroru. Odbywało tutaj wyrok wielu wybitnych Polaków. Koniec 1956 roku i odwilż październikowa powoli kończą barwną historię rawickiej jednostki jako ciężkiego więzienia politycznego.

Epokowe zmiany ustrojowe, które dokonały się w naszym kraju w latach 90 – tych ubiegłego stulecia zapoczątkowały także reformę polskiego więziennictwa i to nie tylko w sensie strukturalnym, ale przede wszystkim mentalnym i metodologicznym. Dzięki ogromnemu wysiłkowi i zaangażowaniu kadry, rawickie więzienie zupełnie zmieniło swoje oblicze stając się nowoczesną jednostką stosującą skuteczne i innowacyjne metody resocjalizacji. Obecnie załoga zakładu dokłada wszelkich starań, aby zakład był postrzegany jako synonim rzetelności, a także zdolności do zmian i dostosowywania działań do nowych wyzwań.

Uczestnicy wydarzenia zostali zapoznani z historią więzienia i odwiedzili miejsca z nią związane. Mieli okazję zaznajomić się również ze współczesnym obliczem jednostki, w tym z oddziaływaniami prowadzonymi wobec osadzonych – między innymi w ramach warsztatów terapii zajęciowej, poznali działalność więziennego domu kultury, zobaczyli jak wygląda pawilon mieszkalny i plac spacerowy. Przedstawiciele Grupy Interwencyjnej Służby Więziennej okręgu poznańskiego stacjonującej w Zakładzie Karnym w Rawiczu zaprezentowali stosowane w służbie środki ochrony i pojazdy konwojowe.

Było to bardzo ciekawe i wartościowe wydarzenie, które pozwoliło na przybliżenie tego, co dzieje się za wielkim murem i uświadomienie roli i znaczenia Służby Więziennej w systemie organizacji państwa.

por. Marek Pięta / mjr Ewa Szulc