Ochrona społeczeństwa
Humanitarne i praworządne traktowanie osób pozbawionych wolności
Resocjalizacja skazanych

25 listopada w Zakładzie Karnym w Jastrzębiu-Zdroju dokonano uroczystego otwarcia nowo powstałej hali produkcyjnej w ramach ministerialnego programu „Praca dla więźniów”. Oficjalnego przecięcia wstęgi dokonali: Wiceminister Sprawiedliwości Michał Woś, Dyrektor Generalny Służby Więziennej gen. Jacek Kitliński, Dyrektor Okręgowy Służby Więziennej w Katowicach płk Łukasz Górny oraz płk Wojciech Emerling, Dyrektor Zakładu Karnego w Jastrzębiu-Zdroju.

Wprowadzeniem do uroczystości była prezentacja realizacji programu „Praca dla więźniów” w Zakładzie Karnym w Jastrzębiu-Zdroju, którą przedstawił dyrektor jednostki. 

Jak wskazywał płk Wojciech Emerling: – Nowo powstały budynek, przyczyni się do znacznego wzrostu liczby osadzonych zatrudnionych odpłatnie na rzecz kontrahentów zewnętrznych.

Aktualnie powszechność zatrudnienia na terenie Zakładu Karnego w Jastrzębiu-Zdroju kształtuje się na poziomie 67%. Pracuje około 550 osadzonych, z czego odpłatnie zatrudnionych jest ponad 200 skazanych recydywistów. Wśród grupy osadzonych zatrudnionych w jednostce penitencjarnej na zewnątrz pracuje ponad stu osadzonych, a na rzecz kontrahentów – niemal 150 skazanych.

– W warunkach więziennych wykonywanie pracy ma charakter szczególny, uspołeczniający i readaptacyjny. Sprzyjający osiągnięciu stabilizacji zawodowej. Przeciwdziała także prizonizacji poprzez konstruktywne i zgodne z normami społecznymi zagospodarowanie czasu – podkreślił generał Kitliński. I dodał: – Należy pamiętać, że oddana dzisiaj do użytku nowoczesna hala, sfinansowana została ze środków Funduszu Aktywizacji Zawodowej Skazanych oraz Rozwoju Przywięziennych Zakładów Pracy, a więc tak naprawdę z pieniędzy wypracowanych przez samych osadzonych. Dyrektor generalny powiedział też, że Fundusz jest bardzo istotnym instrumentem, dzięki któremu można chronić i tworzyć nowe miejsca pracy dla osób pozbawionych wolności i mogą z niego korzystać wszystkie podmioty zatrudniające skazanych.

Waga i znaczenie ceremonii podkreślone zostały przez poświęcenie hali, którego dokonał ksiądz dziekan Edward Nalepa, proboszcz Parafii Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła w Jastrzębiu-Zdroju.

Podczas uroczystości obecni byli przedstawiciele władz lokalnych, służb mundurowych regionu, wymiaru sprawiedliwości, duchowieństwa oraz dyrektorzy aresztów śledczych i zakładów karnych.

Produkcja mebli

Powierzchnia hali produkcyjnej to 1149 mkw. Na jej terenie planowana jest produkcja mebli drewnianych. W hali znajdzie zatrudnienie 60 skazanych, którzy będą pracować w systemie dwu- lub trzyzmianowym. W skład zaplecza socjalnego o powierzchni 160 mkw wchodzi: dyżurka osoby nadzorującej, jadalnia, łaźnia, pomieszczenie przeszukań, sanitariaty, kotłownia.

Program „Praca dla więźniów”, zainicjowany przez Ministra Sprawiedliwości w 2016 r. oraz realizowany przez Służbę Więzienną, polega na wspieraniu szeroko rozumianej readaptacji społecznej osób odbywających kary poprzez ich aktywizację zawodową. Zatrudnienie w warunkach izolacji więziennej jest jednym z podstawowych narzędzi oddziaływania penitencjarnego. Korzyści społeczne i ekonomiczne wynikające z zatrudnienia skazanych są niezaprzeczalne, a dalszy rozwój programu „Praca dla więźniów” pozostają w interesie ogółu społeczeństwa.

Od maja 2016 r., kiedy ruszył program "Praca dla więźniów" kadra Zakładu Karnego w Jastrzębiu-Zdroju prowadziła liczne spotkania z władzami powiatowymi, samorządów lokalnych, władzami okolicznych gmin i potencjalnymi kontrahentami, którzy byliby zainteresowani zatrudnieniem skazanych. Bliskość Specjalnej Strefy Ekonomicznej sprawiła, że nawiązano kontakt z licznymi przedsiębiorcami działającymi w regionie, co przyczyniło się do wzrostu zatrudnienia osadzonych oraz pozyskania nowych kontrahentów.

Historia jastrzębskiej jednostki

Powstanie i historia Zakładu Karnego w Jastrzębiu-Zdroju są ściśle związane z początkami rozwoju przemysłu węglowego Górnego Śląska. Ogromne inwestycje związane z rozwojem całego regionu powodowały chroniczny niedobór rąk do pracy. Powołanie w 1963 r. Ośrodka Pracy Więźniów w Szerokiej miało stanowić stałe źródło niewykwalifikowanej siły roboczej. Początkowo zakładano, że jednostka istnieć będzie przez okres nieprzekraczający 15 lat, ale funkcjonuje nieprzerwanie już ponad pół wieku. W tym czasie zmieniało się jej przeznaczenie, struktura oraz zaludnienie. Dziś stanowi jeden z największych zakładów karnych typu półotwartego w Polsce.

Obecnie Zakład Karny w Jastrzębiu-Zdroju jest jednostką typu półotwartego dla recydywistów penitencjarnych. W jednostce funkcjonuje także oddział terapeutyczny dla recydywistów uzależnionych od alkoholu (od roku 2003), a w niedalekiej przyszłości zostanie oddana do użytku kolejna hala produkcyjna, pawilon mieszkalny oraz dom przejściowy. W jednostce pełni służbę 173 funkcjonariuszy Służby Więziennej. Aktualnie karę pozbawienia wolności odbywa tam 887 recydywistów. Realizowana jest także terapia dla osób uzależnionych od alkoholu oraz oddziaływania resocjalizacyjne, readaptacyjne i psychokorekcyjne.

Tekst i zdjęcia: por. Grzegorz Bojda