Praca więziennych psychologów z uzależnionymi od substancji psychoaktywnych
Przestępczość, a substancje odurzające
Substancje odurzające mają znaczący wpływ na życie człowieka i jego rzeczywistą percepcję. Pod ich wpływem obniża się poziom krytycyzmu, maleje także możliwość obiektywnej oceny własnego zachowania. Ponadto badania naukowe i statystyki udowadniają, że to właśnie narkotyki stymulują do zachowań naruszających ogólnie przyjęte normy społeczne. Zapobieganie ich nadużywaniu można w znacznym uproszczeniu traktować jako jedną z ważniejszych metod zapobiegania przestępczości.
Czym jest Krótka Interwencja?
Krótka Interwencja jest formą spotkań, podczas których dochodzi do indywidualnej pracy osadzonego uzależnionego z psychologiem. Chodzi w nich o zmniejszenie szkód, jakie mogą wynikać z nadużywania alkoholu oraz zapoczątkowanie procesu zmiany. Krótka Interwencja obejmuje od trzech do pięciu podstawowych kroków uwzględniających strategię FRAMES. Są to: przedstawienie zagadnienia w kontekście zdrowia skazanego, sprawdzenie i ocena problemu, udzielanie informacji zwrotnej, rozmowa na temat zmiany, ustalenie celów, podsumowanie oraz domknięcie. Ponadto Krótka Interwencja może służyć również do przygotowania do właściwej terapii w zakładzie karnym lub podjęcia takiej terapii po opuszczeniu więzienia albo przygotowania do samodzielnej zmiany. Psycholog przekazuje również informacje, gdzie dany osadzony po wyjściu z zakładu karnego może uzyskać pomoc w procesie zdrowienia.
Oddziaływania terapeutyczne dla osadzonych uzależnionych od środków odurzających lub substancji psychoaktywnych poza oddziałem w ramach Krótkiej Interwencji
Względem osadzonych, u których zdiagnozowano uzależnienie od narkotyków, jednak z uwagi na nieodległy termin końca kary oraz brak możliwości przyjęcia do oddziału terapeutycznego dla skazanych uzależnionych od środków odurzających lub substancji psychoaktywnych, prowadzone są oddziaływania terapeutyczne poza oddziałem w ramach Krótkiej Interwencji. Skazany uzależniony musi wyrazić na nie zgodę. Oddziaływania w ramach Krótkiej Interwencji odbywają się w jednostce, w której przebywa osadzony, a prowadzącym jest psycholog więzienny. Badania wykazują, że przeprowadzenie Krótkiej Interwencji wśród osadzonych przynosi większe efekty, niż brak jakiejkolwiek interwencji i często jest tak skuteczne, jak dłuższe leczenie. Tego typu oddziaływania prowadzone są również w Zakładzie Karnym w Bydgoszczy-Fordonie. Psycholodzy fordońskiej jednostki w ramach terapii poza oddziałem dostarczają uczestnikom informacji zwrotnych na temat zagrożenia związanego z nadużywaniem substancji odurzających, wskaźników problemu oraz innych medycznych konsekwencji z tym związanych.
29 lipca 2005 roku Sejm Rzeczypospolitej Polski uchwalił Ustawę o przeciwdziałaniu narkomanii. Dało to początek regulacji kwestii zwalczania nielegalnej produkcji i dystrybucji narkotyków, a także podjęcia terapii dla osób uzależnionych od środków odurzających. Dodatkowo ustawa ta zawiera przepisy o odpowiedzialności karnej za wytwarzanie i rozpowszechnianie narkotyków wraz z wykazem środków odurzających z ich klasyfikacją.
Tekst/ zdjęcie: st.szer. Joanna Szadziul