Ochrona społeczeństwa
Humanitarne i praworządne traktowanie osób pozbawionych wolności
Resocjalizacja skazanych

Funkcjonowanie w Zakładzie Karnym osób z niepełnosprawnością stanowi wyzwanie zarówno dla nich samych jak i kadry penitencjarnej. Osadzeni z niepełnosprawnościami oprócz standardowych przejawów demoralizacji, które doprowadziły ich do popełnienia czynu zabronionego, mają niejednokrotnie również inne problemy związane z poprawnym funkcjonowaniem. W związku z tym, oprócz podejmowanych wobec ogółu więźniów oddziaływań resocjalizacyjnych, wymagają oni także skutecznej rehabilitacji, a oba te sposoby readaptacji są realizowane równolegle, jako wzajemne uzupełnienie.

Oddziaływania dedykowane osobom z niepełnosprawnościami

W Zakładzie Karnym nr 1 w Grudziądzu aktualnie trwa program resocjalizacji, którego celem jest readaptacja społeczna skazanych niepełnosprawnych. Realizowane oddziaływania mają za zadanie przewartościowanie ich postaw na społecznie pożądane oraz wzbudzenie woli współdziałania w tym procesie, a tym samym powstrzymanie się od powrotu do przestępstwa. Założeniem programu jest też niwelowanie przeszkód utrudniających aktywny udział  w proponowanych przedsięwzięciach, a także codziennym funkcjonowaniu w warunkach izolacji. Podczas zajęć skazani mają możliwość spotkania się z osobami z różnych instytucji świadczących pomoc osobom niepełnosprawnym. Między innymi Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej. Umożliwienie skazanym kontaktu z tymi osobami ma na celu zapoznanie osadzonych z organizacją systemu pomocy społecznej, przysługującymi im świadczeniami oraz sposobem wnioskowania o przyznanie określonych świadczeń. Ważnym elementem programu jest także kontakt z doradcą zawodowym Urzędu Pracy, który zapoznana osadzonych z podstawowymi zagadnieniami dotyczącymi rynku pracy oraz sposobami radzenia sobie w sytuacji bezrobocia. Podczas warsztatów praktycznych więźniowie uczą się sporządzania CV, autoprezentacji oraz są zapoznani z zasadami zatrudnienia w warunkach pracy chronionej

Ograniczenia intelektualne

Posiadanie niektórych rodzajów niepełnosprawności zwiększa prawdopodobieństwo popełniania różnych czynów zabronionych. Dzieje się tak często w przypadku osób z upośledzeniem umysłowym. Niestety osoby o obniżonej sprawności intelektualnej licznie zasilają szeregi przestępców, gdyż cechujący je bezkrytycyzm, słaba wola, sugestywność i silna potrzeba kontaktu z osobami znaczącymi często prowadzi je do ulegania woli osób już zdeprawowanych, a w konsekwencji do wchodzenia w kolizję z prawem. Osoby takie często odbywają karę w Oddziale Terapeutyczny dla Skazanych z Niepsychotycznymi Zaburzeniami Psychicznymi lub Upośledzonych Umysłowo. W Zakładzie Karnym nr 1 w Grudziądzu funkcjonuje jeden z dwóch w kraju tego typu oddział dla kobiet. Skazane odbywające karę w tym oddziale uczestniczą w  różnego rodzaju treningach społecznych mających na celu wykształcenie u nich umiejętności myślenia przyczynowo skutkowego, umiejętności przewidywania konsekwencji własnych zachowań i korzystania ze wsparcia innych osób mogących pomóc im poradzić sobie w sytuacjach subiektywnie trudnych.

Tekst: kpt. Elżbieta Kamińska

Zdjęcie: por. Wioletta Marzec