Funkcjonariusze na czterech łapach
Historia psów służbowych:
Do służby więziennej psy trafiły po zakończeniu drugiej wojny światowej. Poczatkowo ( w latach pięćdziesiątych XX wieku ) szkolenia psów służbowych odbywały się w Centralnym Ośrodku Szkolenia Służby Więziennej w Szczypiornie. Psy szkolono do pełnienia służb wartowniczych i konwojowania osadzonych. W tamtych czasach aspekty na których skupiano się podczas szkolenia oraz metody szkoleń, różniły się od tych które stosujemy w dzisiejszych czasach. W zwierzętach pobudzano naturalna psia agresję, ponieważ podczas samotnej służby w pasie ochronnym często były zdane tylko na siebie. Ten system przynosił dobre rezultaty, jednak nie kontrował zachowania psa podczas ataku i posłuszeństwa. Dostrzegając zalety pracy psów w służbie, zapotrzebowanie na przeszkolone czworonogi zaczęło wzrastać. W tym też celu powołano Ośrodek przy Zakładzie Karnym w Czarnem, który w latach 90. XX wieku przekształcony został w Dział Szkolenia Przewodników i Tresury Psów Służbowych. Szkolenie psa trwa w zależności od specjalności od 3 do 4 miesięcy, podczas których zwierzęta wraz z opiekunami uczą się współpracy. Po zakończeniu szkoleń zwierzęta odbywają służbę w przydzielonych zakładach karnych i aresztach śledczych. Służba psa w więziennictwie trwa około 9 lat.
Nabór do służby:
Weryfikacja przydatności do służby, posiadanie konkretnych kwalifikacji i predyspozycji nie tyczy się jedynie ludzi. Ocenie podlegają również przyjmowane do służby więziennej psy.
W dniu 26.02.2024 r. w Zakładzie Karnym w Czarnem odbyła się procedura zakupu psów służbowych specjalnych i psów patrolowo-obronnych. Służba więzienna nie posiada własnej hodowli czworonogów, przeznaczonych do pracy w warunkach penitencjarnych. Zakup psów odbywa się od hodowców specjalizujących się w hodowli psów użytkowych, a zgłaszane psy muszą przejść odpowiednie testy kwalifikacyjne. Nabór psów służbowych odbywa się na podstawie Zarządzenia nr 89/21 Dyrektora Generalnego Służby Więziennej z dnia 29 grudnia 2021 r. w sprawie określenia kryteriów zdrowotnych i użytkowych doboru, w tym cech przydatności, psów w Służbie Więziennej oraz sposobów ich używania. Podczas kwalifikacji oceniane są naturalne predyspozycje, kondycja oraz stan zdrowia czworonoga. Weryfikacji podlega również słuch, reakcja na bodźce zewnętrzne, chęć i umiejętność aportowania. Pasja szukania, odporność na huk i wystrzał broni oraz odwaga to cechy pożądane u psów pełniących służbę w szeregach naszej formacji.
Podczas wczorajszego naboru wytypowano 6 psów specjalnych, które trafia do następujących jednostek w Polsce: ZK nr 1 w Grudziądzu, ZK Biała Podlaska, ZK Chełm, ZK Włodawa, AŚ Opole, AŚ Białystok.
Praca przewodnika:
„ Pies to najlepszy przyjaciel człowieka”, zdecydowanie to stwierdzenie, można przełożyć na pracę przewodnika z psem. Przewodnik jest jednocześnie opiekunem jak i nauczycielem psa.
Każdy dzień rozpoczyna od pielęgnacji, spaceru, czynności porządkowych wokół psa. Opieka nad czworonogami to nie tylko praca i obowiązek, to również pasja, która kieruje osobami pełniącymi służbę jako przewodnicy. Jako nauczyciele psów przeprowadzą tresurę doskonalącą, pracują nad posłuszeństwem, wykorzystując rożne metody przewodnicy angażują i zachęcają psa do pracy i rozwijania jego predyspozycji, gdyż rola psów w funkcjonowaniu jednostek penitencjarnych i ich bezpieczeństwa jest coraz większa.
tekst i zdjęcia: kpr. Natalia Prach