Ochrona społeczeństwa
Humanitarne i praworządne traktowanie osób pozbawionych wolności
Resocjalizacja skazanych

8 lutego to nie przypadkowa data 

Termin Dnia Tradycji Służby Więziennej nawiązuje do daty podpisania pierwszego aktu prawnego, który dał początek więziennictwu w odrodzonej Polsce. To właśnie w dniu 8 lutego 1919 roku Marszałek Józef Piłsudski podpisał dekret w sprawie tymczasowych przepisów więziennych. Dokument ten stał się podstawą regulującą organizację i funkcjonowanie, a także dalsze kształtowanie polskiego systemu penitencjarnego. Mimo, że dekret ten miał charakter tymczasowy (funkcjonował przez 10 lat), stworzył podwaliny polskiego systemu penitencjarnego. 

Służba Więzienna 

Służba Więzienna to trzecia pod względem wielkości formacja mundurowa w Polsce. Podlega Ministrowi Sprawiedliwości, zgodnie z ustawą o Służbie Więziennej z dnia 9 kwietnia 2010 roku. Jest uzbrojoną formacją apolityczną, posiadającą własną strukturę organizacyjną. Realizuje na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks Karny Wykonawczy, zadania w zakresie wykonywania tymczasowego aresztowania oraz kar pozbawienia wolności, środków przymusu skutkujących pozbawienia wolności oraz kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego. Realizuje ustalenia zawarte w Europejskich Regułach Więziennych, Wzorcowych Regułach Minimalnych Postępowania z Więźniami oraz Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, w tym zapewnienie osobom skazanym na kary pozbawienia wolności lub tymczasowo aresztowanym przestrzegania ich praw, a zwłaszcza humanitarnych warunków, poszanowania godności, opieki zdrowotnej i religijnej.

Jej funkcjonariusze codziennie czuwają nad bezpieczeństwem obywateli, chroniąc społeczeństwo przed sprawcami przestępstw. Z determinacją i poświęceniem, realizują trudne zadania służbowe przez 24 godziny na dobę. Służba Więzienna angażuje się też w szereg inicjatyw związanych z działalnością patriotyczną

Do podstawowych zadań Służby Więziennej należy:

1.Prowadzenie oddziaływań penitencjarnych i resocjalizacyjnych wobec osób skazanych na karę pozbawienia wolności, przede wszystkim przez organizowanie pracy sprzyjającej zdobywaniu kwalifikacji zawodowych, nauczania, zajęć kulturalno-oświatowych, zajęć z zakresu kultury fizycznej i sportu oraz specjalistycznych oddziaływań terapeutycznych; wykonywanie tymczasowego aresztowania w sposób zabezpieczający prawidłowy tok postępowania karnego o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe;

2.Zapewnienie osobom skazanym na karę pozbawienia wolności lub tymczasowo aresztowanym, a także osobom, wobec których są wykonywane kary pozbawienia wolności i środki przymusu skutkujące pozbawieniem wolności, przestrzegania ich praw, a zwłaszcza humanitarnych warunków bytowych, poszanowania godności, opieki zdrowotnej i religijnej;

3. Humanitarne traktowanie osób pozbawionych wolności;

4.Ochrona społeczeństwa przed sprawcami przestępstw lub przestępstw skarbowych osadzonymi w zakładach karnych i aresztach śledczych;

5.Zapewnienie w zakładach karnych i aresztach śledczych porządku i bezpieczeństwa;

6.Wykonywanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tymczasowego aresztowania oraz kar pozbawienia wolności i środków przymusu skutkujących pozbawieniem wolności jeżeli mają być wykonywane w zakładach karnych i aresztach śledczych i jeżeli wynikają z realizacji orzeczenia wydanego przez właściwy organ;

7.Współdziałanie z odpowiednimi formacjami innych państw oraz z organizacjami międzynarodowymi na podstawie umów i porozumień międzynarodowych.

Humanitarne traktowanie

Dbając o bezpieczeństwo funkcjonariusze nie zapominają, że miarą naszego człowieczeństwa jest to, jak traktuje się innych. Dlatego osobom przebywającym w więzieniach zapewnia się humanitarne warunki bytowe, poszanowanie ich godności i przestrzeganie przysługujących im praw.

W postępowaniu wobec osób pozbawionych wolności funkcjonariusze i pracownicy Służby Więziennej zobowiązani są:
・ kierować się zasadami praworządności, bezstronności oraz humanitaryzmu;
・ szanować ich prawa i godność;
・dokładać starań, aby wykonanie kary przyczyniało się do przygotowania skazanych      
  do życia w społeczeństwie;
・pomagać w poszukiwaniu rozwiązania ich problemów;
・oddziaływać pozytywnie własnym przykładem
Kary, środki karne, zabezpieczające i zapobiegawcze wykonywane są w sposób humanitarny, z poszanowaniem godności ludzkiej skazanego. Zakazuje się stosowania tortur lub nieludzkiego albo poniżającego traktowania i karania osadzonego. Humanitarny system wykonania kary to też taki, w którym skazany zachowuje wcześniej posiadane prawa i wolności obywatelskie, zaś ograniczenia praw i wolności obywatelskich skazanego mogą wynikać jedynie z ustawy oraz wydanego na jej podstawie prawomocnego orzeczenia.

Resocjalizacja

Funkcjonariusze i pracownicy każdego dnia podejmują się jednego z najtrudniejszych zadań, jakie przed nimi postawiono – zmiany ludzkich postaw i zachowań. Organizując zatrudnienie, zapewniając edukację, poddając osadzonych specjalistycznej terapii, organizując zajęcia kulturalno-oświatowe oraz programy resocjalizacyjne przygotowują skazanych do życia „po więzieniu”. Życia bez przestępstwa.

Tekst: ppor. Ewa Szeliga