Ochrona społeczeństwa
Humanitarne i praworządne traktowanie osób pozbawionych wolności
Resocjalizacja skazanych

Jest to czas na nawiązanie kontaktu z osobą, oswojenie z trudną sytuacją, poznanie historii życia, warunków osobistych, problemów, deficytów, ale i zasobów, które można wykorzystać w pracy resocjalizacyjnej. Są także obszary, które są wspólne dla wielu, jak problem z używkami, z zachowaniami ryzykownymi po spożyciu substancji zmieniających nastrój, z trudnymi emocjami i funkcjonowaniem pod ich wpływem i na tej podstawie tworzymy programy oddziaływań proponowane osobom pozbawionym wolności.

W ramach pobytu w Zakładzie Karnym w Poznaniu, Oddział Zewnętrzny w Poznaniu, skazani biorą udział w zajęciach profilaktycznych o działaniu edukacyjnym, terapeutycznym, a także korekcyjnym dotyczących obszaru używania alkoholu, narkotyków, także dopalaczy (grupy PROAB ALKOHOL, PROAB NARKOTYKI, NIE DOPALACZOM).

Osadzeni po odbytej terapii w specjalistycznych oddziałach terapeutycznych leczących uzależnienia od alkoholu i narkotyków, pod kierunkiem psychologa, a także motywowani wychowawczo, mają szansę rozwijać efekty leczenia, podtrzymywać chęci do działania terapeutycznego, a w optymalnym kształcie do samorealizacji, jako idealnego celu terapii.

Dla nich właśnie, ale i dla osób, które zostały zdiagnozowane jako osoby uzależnione w procesie pozaterapeutycznym lub używające powyższych substancji w ogóle lub w sposób niefunkcjonalny proponuje się udział w grupach wsparcia jak Anonimowi Alkoholicy, Anonimowi Narkomani z główną ideą przyświecającą spotkaniom tj. chęcią zaprzestania używania. To tutaj otrzymują wsparcie dla swoich decyzji, zdobywają wiedzę o swoich problemach, uczą się praktycznych sposobów radzenia sobie. To tutaj także, czasem po raz pierwszy w życiu, mają odwagę przyznać się do swoich słabości, a to może być pierwszy krok do dokonywania zmian w życiu. Co niezwykle ważne, w szeregach grup samopomocowych, osadzeni znajdują i wzmacniają motywacje do przeprowadzenia nierzadko rewolucji życiowych w kierunku społecznie pożądanych zmian kierując się zasadą, że jeśli czegoś chcemy, znajdziemy sposób, a jeśli czegoś nie chcemy, znajdziemy powód.

Duża część populacji osób osadzonych to skazani za prowadzenie pojazdów pod wpływem substancji zmieniających nastrój lub bez wyroków skazujących za powyższe, ale ujawniających takie zdarzenia. Lekarstwem, które się wówczas pacjentowi aplikuje jest praca w postaci oddziaływań grupowych, indywidualnych. Program pod nazwą Środki psychoaktywne i kierowca to edukacja dotycząca wpływu środków psychoaktywnych na organizm kierowcy (aspekt psychologiczny, psychiczny, motoryczny), uświadomienie własnego funkcjonowania w sytuacjach drogowych, ze szczególnym zwróceniem uwagi na nabycie umiejętności rozpoznawania zachowań ryzykownych i ich przyczyn oraz odpowiednie na nie reagowanie, a także analiza wszelkich konsekwencji podejmowania zachowań ryzykownych. Osadzeni są wówczas również wyposażani w zrozumienie wagi i praktyczną umiejętność jaką jest udzielenie pierwszej pomocy przedmedycznej.

Przy akcentowaniu ważnych obszarów oddziaływań wobec osób skazanych nie sposób nie wspomnieć o aspekcie ludzkich emocji, szczególnie tych trudnych, które finalnie mogą prowadzić do przestępstw przeciwko życiu i zdrowiu. To w warunkach zakładu karnego, gdzie reguły życia, którymi kierują się osoby skazane są często wyznaczane osobowością osób tu przebywających, gdzie stereotypowo obowiązują schematy - bądź silny, nie pozwalaj sobie na emocje, załatwiaj sprawy siłowo, a nie rozmową, gdyż masz do czynienia z przestępcami, prowadzi się pracę nad tematem emocji w kontekście ogólnych umiejętności społecznych. Indywidualnie, na co dzień, pracuje z osadzonymi psycholog, odbywają się również zajęcia grupowe mające na celu korektę zachowań przemocowych. Najważniejszym zaś przesłaniem jest praktyczne wykorzystanie zdobywanej wiedzy i umiejętności, do czego skazani są motywowani już podczas pobytu w zakładzie karnym, gdyż za Konfucjuszem: „Powiedz mi, a zapomnę, pokaż mi, a zapamiętam, pozwól mi zrobić, a zrozumiem”.

Najważniejsze we wszystkich oddziaływaniach, niezależnie czego one dotyczą, jest by dostrzec obszary do zmiany, chcieć je zmienić, znaleźć na to sposób i realizować według planu. To codzienna praca kadry penitencjarnej zaangażowanej w pomoc osobom osadzonym.

mjr Ilona Koczorowska / ppor. Mariusz Szymański