ART - czyli jak być wolnym od agresji
ART to uznany na całym świecie program terapeutyczny, wspierający rozwój kompetencji społecznych. Znajduje również olbrzymie zastosowanie w radzeniu sobie z emocjami, zarówno tymi przyjemnymi jak i nieprzyjemnymi. Jednym z wyznaczników agresywnego zachowania jest złość. Jest to emocja występująca naturalnie, ale w przypadku osadzonych konieczne jest uświadomienie skutków zachowań agresywnych oraz nauka jak radzić sobie z sytuacjami niekorzystnymi dla siebie, w jaki sposób praktykować samokontrolę, bronić swoich praw. Nadrzędnym celem jest osiągnięcie odpowiedniego poziomu kontroli nad własną impulsywnością i tym samym unikanie sytuacji konfliktowych.
ART odnosi się do czterech obszarów i występujących w nich deficytów, powiązanych ze sobą. Metoda jaką stosują prowadzący szkolenie wychowawcy czy psychologowie polega na dokonaniu analizy sytaucji, w której znajduje się lub znajdował uczestnik, a następnie przy wykorzystaniu umiejętności modelowania i systemu pozytywnych wzmocnień, dokonania zmiany w swoim zachowaniu. Osadzeni w trakcie programu przechodzą przez etapy :
Trening kontroli złości - uczenie się czego nie należy robić; wykrywanie i nazywanie sygnałów złości, identyfikowanie zewnętrznych i wewnętrznych wyzwalaczy złości; poszukiwanie konstruktywnych i destruktywnych reduktorów złości oraz analiza skutków jakie wywołują;
Trening wnioskowania moralnego – odkrywanie wartości w celu wywołania dysonansu i refleksji w odniesieniu do własnego świata wartości, w duchu daleko idącej tolerancji; nadawanie pozytywnego znaczenia emocjom i uczuciom, postawom i przekonaniom, co stanowi podstawy edukacji moralnej;
Trening wnioskowania moralnego i empatii – nabycie świadomości wyboru zachowania i jego konsekwencji, podniesienie poziomu uczciwości, zwrócenie uwagi na koniecznośc liczenia się z potrzebami innych ludzi;
Wśród metod szkoleniowych stosuje się ćwiczenia : dyskusje o problemach moralnych, poszukiwanie rozwiązań i argumentów uzasadniających wybór, naukę podejmowania decyzji poprzez próbę odpowiedzi na pytanie jakie wartości stoją u podstawy ludzkiego działania. Prowadzone zajęcia to dla osadzonych szansa na zmianę dotychczasowych postaw, pokazanie innych metod osiągania celów niż stosowane do tej pory, przede wszystkim z poszanowaniem praw i godności drugiego człowieka.
Tekst i zdjęcie : ppor. Mariusz Bednarski