Ochrona społeczeństwa
Humanitarne i praworządne traktowanie osób pozbawionych wolności
Resocjalizacja skazanych

WARSZTATY w NISKU

W ramach Projektu w dniu 18 listopada 2017 r. grupa kobiet osadzonych w AŚ w Nisku uczestniczyła w prelekcji autorstwa mjr. dr. Dariusza Fudali, pt. Tragedia ludności żydowskiej na ziemiach obecnego województwa podkarpackiego w latach 1939-1944.

Następnie  w dniu 25 listopada 2017 r. skazane uczestniczyły w warsztatach edukacyjnych w Ulanowie, w ramach których zwiedzały muzeum i porządkowały teren cmentarza. Warsztaty poprowadził Pan Janusz Dąbek, kustosz Muzeum w Ulanowie.

LEKCJA HISTORII

Cmentarz. Założenie cmentarza datowane jest na 1700 rok. Na pofałdowanym terenie w znacznym oddaleniu od ówczesnego Ulanowa został założony cmentarz żydowski w bliskim sąsiedztwie rzeki Tanew. Za lokalizacją cmentarza w tym miejscu przemawiało także ukształtowanie terenu. Miejsce to, jak tłumaczyli Żydzi, przypominało im teren Jerozolimy. Po II wojnie światowej w latach sześćdziesiątych cmentarz był kilka grodzony, a w latach 1985-1986 wykonano nową bramę wejściową.

W roku 1984 cmentarz został wpisany do rejestru zabytków ówczesnego województwa tarnobrzeskiego. Na cmentarzu o powierzchni 1,2 ha znajduje się obecnie ok. 150 macew. Wśród pochowanych tu osób można wymienić miedzy innymi: Ruchamę wnuczkę rabina Chaima z Nowego Sącza, Abrahama Elazara, syna cadyka Moszego z Rozwadowa; Sarę córkę Szaloma Szachny, przewodniczącego sądu rabinicznego w Ulanowie; Tircę, wnuczkę Chaima z Nowego Sącza; Chanina rabina Ulanowa, syna słynnego cadyka Naftalego Cwi z Ropczyc; Rabbiego Zeewa syna Abrahama Icchaka, żonę rabina Markusa Horovitza. Markus Horovitz, ostatni Rabin Ulanowa, ginie 2 października 1942 r. w egzekucji przeprowadzonej przez hitlerowców na ulanowskim cmentarzu.

Na bramie przy wejściu na cmentarz znajdują się dwie tablice pamiątkowe mówiące o historii cmentarza w języku hebrajskim i polskim.

W 2015 roku Zarząd Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego podjął decyzję o remoncie cmentarza w Ulanowie w ramach uroczystości związanych z otwarciem Muzeum Rodziny Ulmów w Markowej. Została wyremontowana brama wejściowa cmentarza, przy której wybudowano lapidarium, postawiono nowy płot betonowy oraz posprzątano teren cmentarza usuwając zbędne krzewy i drzewa.

Muzeum. Muzeum Historyczne Miasta Ulanów zostało założone w 2009 roku. Posiada ono ekspozycję poświęconą historii ulanowskich Żydów. W skład prezentowanych zbiorów wchodzą oryginalne dokumenty poświęcone społeczności żydowskiej zamieszkującej Ulanów, wśród których znajdują się miedzy innymi dokumenty organizacji: Agudas Izrael, Zjednoczonego Żydowskiego Komitetu Niesienia Pomocy Uchodźcom z Niemiec, Komitetu Żydów Ortodoksów w Ulanowie, Oddziału Organizacji Syjonistycznej HECHALUC, Komitetu Opieki Nad Żydowskimi Sierotami Wojennymi w Ulanowie , czasopisma, gazety.

WARSZTATY w CHMIELOWIE

Grupa skazanych w dniu 15 listopada 2017 r. wysłuchała prelekcji autorstwa mgr Marcina Bryły (doktoranta Uniwersytetu Rzeszowskiego) pt. Irena Sendlerowa matka 2500 tysiąca uratowanych dzieci żydowskich. Następnie odbyła się projekcja filmu o Irenie Sendlerowej. Następnie w dniu 18 listopada 2017 r. na cmentarzu żydowskim w Tarnobrzegu miały miejsce warsztaty edukacyjne w ramach których skazani uporządkowali teren cmentarza. Zwiedzali także Muzeum Historyczne Miasta Tarnobrzega. Grupą opiekował się Pan Krzysztof Gorczyca, kustosz muzeum Historycznego Miasta Tarnobrzeg.

Oprac. mjr D. Kozioł