W miesiącu listopadzie w Areszcie Śledczym w Nisku i jego Oddziale Zewnętrznym w Chmielowie odbywały się spotkania i zajęcia w ramach Projektu „Wielokulturowa pamięć dni minionych”.

WARSZTATY w NISKU

W ramach Projektu w dniu 18 listopada 2017 r. grupa kobiet osadzonych w AŚ w Nisku uczestniczyła w prelekcji autorstwa mjr. dr. Dariusza Fudali, pt. Tragedia ludności żydowskiej na ziemiach obecnego województwa podkarpackiego w latach 1939-1944.

Następnie  w dniu 25 listopada 2017 r. skazane uczestniczyły w warsztatach edukacyjnych w Ulanowie, w ramach których zwiedzały muzeum i porządkowały teren cmentarza. Warsztaty poprowadził Pan Janusz Dąbek, kustosz Muzeum w Ulanowie.

LEKCJA HISTORII

Cmentarz. Założenie cmentarza datowane jest na 1700 rok. Na pofałdowanym terenie w znacznym oddaleniu od ówczesnego Ulanowa został założony cmentarz żydowski w bliskim sąsiedztwie rzeki Tanew. Za lokalizacją cmentarza w tym miejscu przemawiało także ukształtowanie terenu. Miejsce to, jak tłumaczyli Żydzi, przypominało im teren Jerozolimy. Po II wojnie światowej w latach sześćdziesiątych cmentarz był kilka grodzony, a w latach 1985-1986 wykonano nową bramę wejściową.

W roku 1984 cmentarz został wpisany do rejestru zabytków ówczesnego województwa tarnobrzeskiego. Na cmentarzu o powierzchni 1,2 ha znajduje się obecnie ok. 150 macew. Wśród pochowanych tu osób można wymienić miedzy innymi: Ruchamę wnuczkę rabina Chaima z Nowego Sącza, Abrahama Elazara, syna cadyka Moszego z Rozwadowa; Sarę córkę Szaloma Szachny, przewodniczącego sądu rabinicznego w Ulanowie; Tircę, wnuczkę Chaima z Nowego Sącza; Chanina rabina Ulanowa, syna słynnego cadyka Naftalego Cwi z Ropczyc; Rabbiego Zeewa syna Abrahama Icchaka, żonę rabina Markusa Horovitza. Markus Horovitz, ostatni Rabin Ulanowa, ginie 2 października 1942 r. w egzekucji przeprowadzonej przez hitlerowców na ulanowskim cmentarzu.

Na bramie przy wejściu na cmentarz znajdują się dwie tablice pamiątkowe mówiące o historii cmentarza w języku hebrajskim i polskim.

W 2015 roku Zarząd Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego podjął decyzję o remoncie cmentarza w Ulanowie w ramach uroczystości związanych z otwarciem Muzeum Rodziny Ulmów w Markowej. Została wyremontowana brama wejściowa cmentarza, przy której wybudowano lapidarium, postawiono nowy płot betonowy oraz posprzątano teren cmentarza usuwając zbędne krzewy i drzewa.

Muzeum. Muzeum Historyczne Miasta Ulanów zostało założone w 2009 roku. Posiada ono ekspozycję poświęconą historii ulanowskich Żydów. W skład prezentowanych zbiorów wchodzą oryginalne dokumenty poświęcone społeczności żydowskiej zamieszkującej Ulanów, wśród których znajdują się miedzy innymi dokumenty organizacji: Agudas Izrael, Zjednoczonego Żydowskiego Komitetu Niesienia Pomocy Uchodźcom z Niemiec, Komitetu Żydów Ortodoksów w Ulanowie, Oddziału Organizacji Syjonistycznej HECHALUC, Komitetu Opieki Nad Żydowskimi Sierotami Wojennymi w Ulanowie , czasopisma, gazety.

 

WARSZTATY w CHMIELOWIE

Grupa skazanych w dniu 15 listopada 2017 r. wysłuchała prelekcji autorstwa mgr Marcina Bryły (doktoranta Uniwersytetu Rzeszowskiego) pt. Irena Sendlerowa matka 2500 tysiąca uratowanych dzieci żydowskich. Następnie odbyła się projekcja filmu o Irenie Sendlerowej. Następnie w dniu 18 listopada 2017 r. na cmentarzu żydowskim w Tarnobrzegu miały miejsce warsztaty edukacyjne w ramach których skazani uporządkowali teren cmentarza. Zwiedzali także Muzeum Historyczne Miasta Tarnobrzega. Grupą opiekował się Pan Krzysztof Gorczyca, kustosz muzeum Historycznego Miasta Tarnobrzeg.

 

Oprac. mjr D. Kozioł

Generuj pdf
Znajdź nas również na
Serwis Służby Więziennej