Kara pozbawienia wolności oznacza w praktyce skazanie człowieka na izolację w środowisku zamkniętym, w którym występuje wysokie prawdopodobieństwo powstania sytuacji zdecydowanie niekorzystnych z punktu widzenia człowieka. Wśród negatywnych zjawisk towarzyszących karze pozbawienia wolności można wymienić: wstrząs psychiczny spowodowany wyrwaniem z dotychczasowego "kontekstu" życiowego; dezorientację, naruszenie poczucia własnej wartości i poczucia tożsamości; liczne dystresy związane z nowymi sytuacjami pełnymi konfliktów i bezradności; narastanie agresji, która w każdej chwili może znaleźć zewnętrzny wyraz i skierować się czy to na samego siebie, czy na któregoś z funkcjonariuszy, na współwięźnia lub na przedmiot materialny; naruszanie godności (wynikające z charakteru samej instytucji); osłabienie więzi rodzinnych, brak kontaktów z bliskimi; stygmatyzacja, która utrudnia powrót do pełnionych ról społecznych, otrzymanie pracy.

Opisana powyżej, bardzo niekorzystna, sytuacja człowieka umieszczonego w warunkach izolacji oraz redukowanie dolegliwości z niej wynikających stanowi duże wyzwanie dla Służby Więziennej. Wszystkie piony Służby w rożnym zakresie przeciwdziałają opisanym negatywnym zjawiskom. Jednak główny ciężar zadań spoczywa na służbie ochronnej (najczęściej interweniującej jako pierwszej), służbie penitencjarnej (sprawującej opiekę wychowawczą i udzielającej wsparcia psychologicznego) oraz służbie zdrowia.  

Proces adaptacji do warunków izolacji przebiega różnie. Są osoby, które dokonują aktów autoagresji z działaniami samobójczymi włącznie. Podstawowym zadaniem funkcjonariuszy Służby Więziennej jest zapewnienie bezpieczeństwa osobistego osadzonym. Z tego wynika kolejne zadanie – udzielanie pierwszej pomocy po dokonanym akcie autoagresji. Jest to sytuacja bardzo stresująca. Doskonalenie umiejętności w zakresie pierwszej pomocy może ten stres redukować i ułatwiać podejmowanie skutecznych interwencji.  

W związku z przypadającymi w miesiącu wrześniu: Światowym Dniem Pierwszej Pomocy i Światowym Dniem Zapobiegania Samobójstwom w Areszcie Śledczym w Nisku i jego Oddziale Zewnętrznym w Chmielowie odbył się cykl szkoleń z zakresu udzielania pierwszej pomocy adresowanych do funkcjonariuszy i pracowników cywilnych jednostki. Osobnymi szkoleniami objęto również dwie grupy osadzonych (łącznie 24 osoby), ponieważ współosadzony w celi również może podjąć skuteczną interwencję.

Celem szkoleń było doskonalenie i trenowanie czynności związanych z udzielaniem pierwszej pomocy. Wśród omawianych zagadnień znalazły się takie jak: łańcuch czynności ratunkowych, zabezpieczenie miejsca zdarzenia, ocena oddechu, resuscytacja bezprzyrządowa, ocena poszkodowanego po urazie, przewracanie poszkodowanego na plecy, pozycja bezpieczna, działania zespołowe, postępowanie po urazach w przypadku rany lub złamania, postępowanie w przypadku zadławienia, krwotoku z nosa i innych urazach, drgawki i pierwsza pomoc. Po prezentacji każdy uczestnik mógł przećwiczyć demonstrowane czynności. Było to bardzo cenne doświadczenie.

Oprac. mjr D. Kozioł