Współpraca z podmiotami zewnętrznymi elementem wzmacniającym proces resocjalizacji osób pozbawionych wolności
Podstawa prawna
Treść art. 38 Kodeksu Karnego Wykonawczego traktuje o ważnej roli w wykonywaniu kar (w tym pozbawienia wolności), środków karnych, kompensacyjnych, zabezpieczających i zapobiegawczych stowarzyszeń, fundacji, organizacji oraz instytucji, kościołów lub innych związków wyznaniowych oraz osób godnych zaufania. Podmioty te podejmują aktywności w celu zwiększenia efektywności działania organów państwowych oraz wzmacniania ich praworządnego działania, co jest ukierunkowane na zapobieganie przestępczości i proces readaptacji społecznej. Ich działalność skupia się na sferze resocjalizacyjnej, społecznej, kulturalnej, oświatowej, sportowej i religijnej w zakładach karnych lub aresztach śledczych.
„Nowi – starzy” partnerzy starogardzkiej jednostki penitencjarnej
Areszt Śledczy od wielu lat był wspierany w pracy resocjalizacyjnej przez podmioty zewnętrzne. W ostatnich tygodniach zostały zaktualizowane warunki porozumień, aby dostosować wzajemne współdziałanie do bieżących potrzeb oraz wyznaczać nowe kierunki wspólnych działań na rzecz osób pozbawionych wolności. Obecnie starogardzką jednostkę penitencjarną wspomagają:
- Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Starogardzie Gdańskim, które zobowiązało się do aktywnej pomocy w organizacji programów resocjalizacji, skierowanych do podopiecznych starogardzkiego więzienia, w szczególności tych, przejawiających tendencje do podejmowania zachowań agresywnych i przemocowych.
- Muzeum Ziemi Kociewskiej w Starogardzie Gdańskim, które będzie wspierać organizację imprez o charakterze kulturalnym i oświatowym, a także realizację programów readaptacji. W czerwcu przyszłego roku zaplanowana jest wystawa prac osadzonych pt. „Starogard zza krat”, która będzie zwieńczeniem prowadzonych oddziaływań natury poznawczej dotyczących naszego regionu.
- Ogólnopolskie Towarzystwo Ochrony Zwierząt Animals- Schronisko dla Bezdomnych Zwierząt w Starogardzie Gdańskim, którego przedstawiciele przeprowadzą zajęcia edukacyjne dla skazanych.
- Wspólnota Anonimowych Alkoholików (grupa „Iskierka” ze Zblewa)- jej członkowie będą kontynuować spotkania z osadzonymi w ramach grupy wsparcia dla osób z problemem alkoholowym oraz podejmowane działania ukierunkowane na promocję życia w trzeźwości.
- Starogardzkie Centrum Kultury aktywnie włączy się w przygotowania imprez dla skazanych o charakterze kulturalnym, oświatowym oraz sportowym.
- Miejski Ośrodek Pomocy w Starogardzie Gdańskim z którym starogardzka jednostka współpracuje w zakresie przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu osób zwalnianych z zakładów penitencjarnych oraz rodzin osób pozbawionych wolności poprzez informowanie MOPS o terminie planowanego zwolnienia osadzonego, który wymaga objęcia pomocą z uwagi na trudną sytuację socjalno- bytową. Ponadto Areszt Śledczy udziela informacji o formie i zakresie pomocy udzielonej osobie zwalnianej z jednostki penitencjarnej oraz prowadzonych wobec niej działań. MOPS natomiast upowszechnia informacje dotyczących możliwości i zasad udzielenia pomocy ze środków pomocy społecznej, a także udziela informacji o aktualnej sytuacji socjalno- bytowej rodziny osoby zwalnianej z zakładu karnego/ aresztu śledczego (z uwzględnieniem przepisów ustawy o ochronie danych osobowych).
Dlaczego ta współpraca jest tak istotna?
Zasada udziału społeczeństwa w wykonywaniu kary pozbawienia wolności poprzez podejmowanie działań na rzecz więźniów w trakcie odbywania przez nich kary oraz poprzez niesienie im pomocy po zwolnieniu z zakładu karnego stała się jedną z podstawowych zasad systemów penitencjarnych. Ideą powyższego jest nie tylko wspomaganie personelu więziennego w pracy resocjalizacyjnej przez członków instytucji społeczności lokalnej, ale też wskazanie osobom pozbawionym wolności, iż wciąż pozostają częścią społeczeństwa. Niezwykła ważna jest także kwestia pomocy udzielonej we wczesnym okresie po zwolnieniu z jednostki penitencjarnej.
Podsumowanie
Współdziałanie ze społeczeństwem ma szczególne znaczenie w procesie wykonywania kary pozbawienia wolności - udział przedstawicieli społeczeństwa sprzyja procesowi resocjalizacji i readaptacji społecznej skazanych, wychodzi naprzeciw zasadzie normalności i otwartości więzień, czyli organizacji maksymalnie zbliżonych warunków, do tych, które wystepują "na wolności", co ułatwi osobom opuszczającym zakłady karne ponowną integrację społeczną. Paradoks kary pozbawienia wolności polega na tym, że w trakcie jej wykonywania próbuje się przygotowywać skazanego do powrotu do społeczeństwa izolujac go od niego. Oparcie procesu wykonywania tej kary na zasadzie współdziałania ze społeczeństwem ma za zadanie łagodzić barierę i dystans, jaki dzieli skazanego od społeczeństwa, od którego oddziela go wysoki, więzienny mur.
Tekst: mjr Kamila Turzyńska
Zdjęcia: st. szer. Ilona Połom; mjr Andrzej Ścisłowski