W dniu 3 lutego 2011 roku Sejm uchwalił ustawę o ustanowieniu dnia 1 marca Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Data ta jest nieprzypadkowa – 1 marca 1951 w mokotowskim więzieniu komuniści strzałem w tył głowy zamordowali przywódców IV Zarządu Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość – Łukasza Cieplińskiego i jego towarzyszy walki. Tworzyli oni ostatnie kierownictwo ostatniej ogólnopolskiej konspiracji kontynuującej od 1945 roku dzieło Armii Krajowej. O święto Żołnierzy Wyklętych zabiegał także prezes IPN Janusz Kurtyka.

Upamiętniając Dzień Żołnierzy Wyklętych, w ramach działalności kulturalno – oświatowej w dniu 31 stycznia 2023 r. w Areszcie Śledczym w Opolu oraz w dniu 01 lutego 2023 r. w Oddziale Zewnętrznym w Turawie odbyła się wystawa nt ppłk. Łukasza Cieplińskiego. Wydarzenie zorganizowano we współpracy z IPN.

Łukasz Ciepliński urodził się 26 listopada 1913 r. W 1929 r. został słuchaczem Korpusu Kadetów nr 3 w Rawiczu. Po maturze w 1934 r. podjął naukę w Szkole Podchorążych Piechoty. W listopadzie 1936 r. rozpoczął służbę wojskową, dowodził kompanią przeciwpancerną. We wrześniu 1939 r. brał udział w bitwie nad Bzurą, uczestniczył w obronie stolicy, został odznaczony Orderem Virtuti Militari V klasy i awansowany do stopnia porucznika. Do konspiracji wstąpił jesienią 1939 r, zatrzymany przez Niemców w Baligrodzie na Podkarpaciu. Trafił do więzienia w Sanoku, skąd uciekł w maju 1940 r. Od wiosny 1940 r. do kwietnia 1941 pełnił funkcję komendanta obwodu ZWZ Rzeszów. Przez kolejne cztery lata był inspektorem rejonowym. Jego biograf Zbigniew K. Wójcik. Pisal o nim cyt: "Wykazał nieprzeciętne zdolności dowódcze, odważny i rozważny w podejmowaniu decyzji sprawił, że rzeszowski inspektorat uznawany był za najlepszy w okręgu AK Kraków". Łukasz Ciepliński brał udział w akcji "Burza". W marcu 1945 r. przeszedł do kadrowej organizacji wojskowej "NIE", a następnie Delegatury Sił Zbrojnych na Kraj. Od września do grudnia 1945 kierował okręgiem krakowskim, a później obszarem południowym Zrzeszenia "Wolność i Niezawisłość". 28 listopada 1947 r. został aresztowany. W więzieniu Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego na warszawskim Mokotowie przez trzy lata, do listopada 1950 r., poddawany był okrutnemu śledztwu. 14 października 1950 r. Cieplińskiego wraz z sześcioma innymi członkami IV ZG WiN Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał na karę śmierci. 20 lutego 1951 r. prezydent Bolesław Bierut odmówił skazanym prawa łaski. 1 marca 1951 r. Łukasz Ciepliński i sześciu innych członków IV ZG WiN - Adam Lazarowicz, Mieczysław Kawalec, Józef Rzepka, Franciszek Błażej, Józef Batory i Karol Chmiel - zostało rozstrzelanych na terenie więzienia. 3 maja 2007 r. w uznaniu znamienitych zasług dla Rzeczpospolitej Polskiej prezydent Lech Kaczyński nadał pośmiertnie Cieplińskiemu Order Orła Białego, został on również pośmiertnie awansowany do stopnia podpułkownika.

Ekspozycja przedstawiała m. in. zachowane zdjęcia ppłk. Łukasza Cieplińskiego, grypsy, które pisał do rodziny, a także jego dokumenty wraz z notkami dotyczącymi najważniejszych wydarzeń jego życia. Wystawa została wzbogacona prezentacją multimedialną oraz filmem. Całość została niezwykle ciekawie przedstawił pan Arkadiusza Victora pracownik IPN.

Inicjatywa spełniła nie tylko funkcję edukacyjną, ale również wychowawczą i stanowiła element zaplanowanych przez kadrę jednostki oddziaływań ukierunkowanych na wzbudzanie w skazanych poczucia przynależności narodowej oraz wskazania im patriotycznych wzorców postępowania i działania na rzecz Ojczyzny, których wzór stanowiło życie i śmierć bohaterów nieopodległościowych.

tekst: mjr Anna Wójcicka

zdjęcia: ppor Łukasz Wojciechowski

Generuj pdf
Znajdź nas również na
Serwis Służby Więziennej