Ochrona społeczeństwa
Humanitarne i praworządne traktowanie osób pozbawionych wolności
Resocjalizacja skazanych

Okręgowy Inspektorat Służby Więziennej w Olsztynie realizuje projekt „Pilotażowe kompleksy penitencjarne” współfinansowany ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego na lata 2014 – 2021 w ramach Programu Operacyjnego „Sprawiedliwość”. W Olsztynie powstała jedna z czterech tego typu placówek w Polsce.

Domy przejściowe jako nowa przestrzeń penitencjarna

Domy przejściowe to instytucje mające na celu ułatwienie osobom opuszczającym zakłady karne i areszty śledcze powrót do funkcjonowania w społeczeństwie zgodnie z obowiązującymi normami prawnymi. Dom przejściowy to miejsce, w którym osoby kończące odbywanie kary będą mogły spróbować normalnego funkcjonowania – w warunkach zbliżonych do życia na wolności. Będą mogły przygotować się do życia po zakończeniu wyroku. Nowo wybudowany pawilon penitencjarny będzie pozbawiony tak charakterystycznych dla funkcjonujących obecnie więzień, krat w oknach. Jesteśmy wzorem dla wielu państw zachodnich w zakresie resocjalizacji i readaptacji osadzonych.

Istotna jest współpraca pomiędzy Służbą Więzienną, kuratorami sądowymi oraz instytucjami pomocowymi w powrocie do normalnego funkcjonowania osób zwalnianych z jednostek penitencjarnych. Tego typu interdyscyplinarne działania stanowią doskonały przykład konstruktywnej współpracy między różnymi instytucjami, dążącej do usprawnienia systemu resocjalizacji.

Dla optymalizacji korzyści wynikających z udzielonego wsparcia kadra angażowana do realizacji zadań w nowoczesnych kompleksach penitencjarnych zyska adekwatne przeszkolenie. Stworzone zostało także nowe narzędzie służące ocenie ryzyka powrotu do przestępstwa (PSORR).

Dom przejściowy to nowa forma oddziaływań penitencjarnych oparta o resocjalizację i samokontrolę osób pozbawionych wolności. Dom przejściowy zlokalizowany będzie poza murami jednostki, w systemie maksymalnie zmniejszonego dozoru. Podstawą pobytu będzie zatrudnienie, nauka i specjalistyczne oddziaływania resocjalizacyjne.

Symbolicznego przecięcia wstęgi dokonali płk Renata Niziołek Zastępczyni Dyrektora Generalnego Służby Więziennej, ppłk Piotr Rutkiewicz Dyrektor Okręgowy Służby Więziennej w Olsztynie, płk Marek Bartnicki Dyrektor Aresztu Śledczego w Olsztynie oraz por. Justyna Jachacy - Majewska kierownik działu readaptacji skazanych.

Gościliśmy także Roberta Szewczyka - Prezydenta Olsztyna wraz ze swoją zastępczynią Justyną Sarną-Pezowicz, który podkreślał znaczenie nowej inwestycji także, jako nowego miejsca pracy, jak i odniósł się do poczucia dumy, że to właśnie Olsztyn jest jedną z czterech lokalizacji w kraju dla tak nowoczesnych rozwiązań w systemie penitencjarnym. Obecni na uroczystości byli także ppłk Filip Skubel Dyrektor Biura Penitencjarnego oraz kpt. Beata Skolmowska Kierownik Zespołu Funduszy Europejskich w Biurze Penitencjarnym. Nie zabrakło przedstawicieli sądownictwa, jako jednych z głównych partnerów współpracy w zakresie readaptacji osób pozbawionych wolności, Sędziego Wacława Bryżys-Przewodniczącego Wydziału III Penitencjarnego Sądu Okręgowego w Olsztynie, Kuratora Okręgowego Katarzyny Gumowskiej wraz ze swym zastępcą Pawłem Oleszkiewiczem oraz Kuratora II Zespołu Kuratorskiej Służby Sadowej Sądu Rejonowego w Olsztynie Doroty Malickiej.

Do kwestii nowych możliwości badawczych w penitencjarystyce, znaczenia domu przejściowego dla reintegracji ze społeczeństwem osób skazanych odniósł się profesor Uniwersytetu Warmińsko Mazurskiego dr hab. Sławomir Przybyliński Prorektora ds. Studenckich reprezentujący Rektora UWM.

Okazję do bezpośredniego zapoznania się z funkcjonowaniem nowej placówki mieli także zaproszeni przedstawiciele instytucji współpracujących ze Służbą Więzienną:

• Dyrektor Urzędu Pracy Powiatu Olsztyńskiego Katarzyna Pietkiewicz,
• Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Olsztynie Elżbieta Skaskiewicz,
• Zastępcę Wojewódzkiego Komendanta Ochotniczych Hufców Pracy Monika Rogińska – Stanulewicz,
• Prezesa Stowarzyszenia „Bractwo Więzienne Eliasz" Oddziału Warmińsko Mazurskiego Andrzeja Gętek oraz Aleksander Bocheński Członek Zarządu Stowarzyszenia,
• Anna Gromadzka ze Stowarzyszenia Pomocy Dzieciom i Rodzinie ARKA im. Ks. Juliana Żołnierkiewicza.

Na wstępie Dyrektor Okręgowy Służby Więziennej w Olsztynie przedstawił gospodarzy wydarzenia, którym podziękował za ogromne zaangażowanie w realizację projektu i wytężoną pracę na rzecz nowych oddziaływań penitencjarnych. Podkreślał:

Współczesna Służba Więzienna to formacja która uczestniczy w budowie nowoczesnego oraz bezpiecznego, a przede wszystkim praworządnego i humanitarnego systemu penitencjarnego. Konsekwentnie i z poszanowaniem prawa, realizujemy zadania jakie są przed nami stawiane. Inicjatywa ta jest odpowiedzią na współczesne wyzwania w obliczu resocjalizacji, reintegracji społecznej oraz zmniejszenia recydywy w Polsce. Projekt, który powstał dzięki współpracy Ministerstwa Sprawiedliwości, Służby Więziennej oraz organów władz, ma na celu ułatwienie osadzonego procesu adaptacji do życia na wolności.

Dodał:

Dom Przejściowy to rozwiązania, które stanowią nowoczesne podejście do resocjalizacji i readaptacji osób pozbawionych wolności. Obiekt łączy w sobie funkcje mieszkaniowe, edukacyjne i badawcze. Osoby opuszczające Dom Przejściowy, otrzymają solidne podstawy życia w społeczeństwie.

Nie ulega wątpliwości, że dom przejściowy to dopiero początek. Przed nami jednak ciężka praca. Forma pilotażu domów przejściowych polega na testowaniu nowych rozwiązań. Realizacja określonych działań projektowych to misja, jaką przyszło nam pełnić. Dom Przejściowy to instytucja wspierająca osadzonych w ostatniej fazie odbywania kary, oferując im warunki zbliżone do tych panujących na wolności, przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiedniego nadzoru. Głównym celem Projektu pn. „Pilotażowe kompleksy penitencjarne” jest realizacja innowacyjnych działań zmierzających do poprawy systemu penitencjarnego w Polsce i zmniejszenia poziomu recydywy.

Zredagowała: mjr Magdalena Socha